سکوت معنادار امضاکنندگان پیمان ابراهیم

روز یکشنبه، وزرای امور خارجه ۵۷ عضو سازمان همکاری اسلامی و ۲۲ عضو اتحادیه عرب برای مذاکرات اولیه پیش از اجلاس وارد دوحه شدند. در طول این جلسه، وزرای امور خارجه پیش‌نویس قطعنامه‌ای را تدوین کردند تا روز دوشنبه توسط سران کشورهای عضو مورد بحث و توافق قرار گیرد.رهبران اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی روز دوشنبه در دوحه برای برگزاری اجلاس اضطراری به درخواست قطر تشکیل جلسه دادند، در حالی که فشارهای بین‌المللی بر اسرائیل برای توقف جنگ در غزه و رسیدگی به بحران انسانی رو به وخامت افزایش می‌یابد.قطر، که در کنار مصر و ایالات متحده، میانجی اصلی در تلاش‌های آتش‌بس می‌باشد، اعلام کرد که این حمله رهبران حماس را در حالی که آنها در حال بحث در مورد پیشنهاد جدید آمریکا بودند، هدف قرار داده است. این در حالی است که همزمان با افتتاح اجلاس، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در اسرائیل بود و مجدداً بر حمایت قوی واشنگتن از موضع سختگیرانه اسرائیل تأیید کرد، اگرچه واشنگتن از حمله به قطر ابراز نگرانی کرده است. با وجود این بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، گفت که حملات بیشتر به رهبران حماس «هر کجا که باشند» را رد نمی‌کند.روبیو پس از سفر به اسرائیل به قطر سفر کرد. او از قطر خواست تا به ایفای نقش سازنده در حل مناقشه غزه ادامه دهد و گفت که این امر می‌تواند به دستیابی به اهداف آزادی هر ۴۸ گروگانی که هنوز در غزه در بازداشت هستند، خلع سلاح حماس و ساختن آینده‌ای بهتر برای شهروندان غزه‌ کمک کند. اما سخنان او در کنار نتانیاهو نشان می‌دهد که واشنگتن اکنون یک راه حل دیپلماتیک را بعید می‌داند و از طرح اسرائیل برای یک عملیات نظامی بزرگ جدید که به گفته نتانیاهو حماس را یک بار برای همیشه نابود خواهد کرد، حمایت می‌کند.

قطر میزبان بزرگترین پایگاه ایالات متحده در منطقه است و همچنین اخیراً یک جت لوکس بوئینگ ۷۴۷-۸ را به دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، برای استفاده به عنوان هواپیمای ریاست جمهوری، اهدا کرده است. تا جای که برای اولین بار در تاریخ اخیر، ایالات متحده در جلسه اضطراری روز پنجشنبه به هر ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل در محکومیت حمله اسرائیل پیوست. ایالات متحده از نظر تاریخی با عدم تأیید بیانیه‌های محکومیت، از اسرائیل محافظت کرده است، اما روز پنجشنبه تصمیم گرفت بیانیه مشترک را وتو نکند.شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر، در یک جلسه مقدماتی گفت که جامعه بین‌المللی باید «به استانداردهای دوگانه پایان دهد» و اسرائیل را در قبال اقداماتش پاسخگو کند.امیر قطر همچنین هشدار داد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، «رویای تبدیل منطقه عربی به حوزه نفوذ اسرائیل را در سر دارد و این یک توهم خطرناک است.» او پرسید: «اگر اسرائیل می‌خواهد رهبران حماس را ترور کند، پس چرا در مذاکرات شرکت می‌کند؟ اگر می‌خواهید بر آزادی گروگان‌ها اصرار کنید، پس چرا همه مذاکره‌کنندگان را ترور می‌کنند؟»این سخنرانی برای حاکم ۴۵ ساله قطر، که به عنوان میانجی کلیدی در مذاکرات آتش‌بس خدمت کرده است، به طور غیرمعمولی آتشین بود. در همین حال، پاکستان از سازمان ملل خواست تا اسرائیل را به حالت تعلیق درآورد و همچنین خواستار تشکیل یک گروه ویژه عربی-اسلامی شد. شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان، گفت که این گروه ویژه باید «اقدامات موثری برای دفع طرح‌های توسعه‌طلبانه اسرائیل اتخاذ کند». در همین حال، انور ابراهیم، نخست وزیر مالزی، اظهار داشت که «محکومیت‌ها موشک‌ها را متوقف نمی‌کنند، اعلامیه‌ها فلسطین را آزاد نمی‌کنند». او خواستار تحریم‌های شدید و تعلیق روابط دیپلماتیک و تجاری با اسرائیل شد. مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، نیز روز دوشنبه از کشورهای مسلمان خواست تا روابط خود را با اسرائیل قطع کنند.

او گفت: «ما باید با هم برای ایستادگی در برابر رفتار اسرائیل اقدام کنیم زیرا اسرائیل به بهانه دروغین دفاع از خود، حاکمیت تعدادی از کشورهای عربی و مسلمان را نقض کرده است.» پزشکیان، در حاشیه این نشست با روسای جمهوری مصر، لبنان، تاجیکستان، نخست وزیر پاکستان و ولیعهد پادشاهی سعودی نیز دیدار و گفت‌وگو کرد. شورای همکاری خلیج فارس متشکل از شش کشور، شامل قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی، جلسه خود را در حاشیه این اجلاس برگزار کرد. اعضای آن در بیانیه‌ای بدون ارائه جزئیات اعلام کردند که تصمیم گرفته‌اند «برای فعال کردن سازوکارهای دفاع مشترک و قابلیت‌های بازدارندگی خلیج فارس» اقداماتی انجام دهند.شورای همکاری خلیج فارس اعلام کرد که رایزنی‌ها بین نهادهای نظامی این بلوک برای ایجاد «توانایی‌های بازدارنده خلیج فارس» در حال انجام است.

پیش‌نویس بیانیه پایانی اجلاس هشدار داد که اقدامات «بی‌رحمانه» اسرائیل، پیشرفت‌های حاصل شده در جهت عادی‌سازی روابط، از جمله توافق‌نامه‌های ابراهیم امضا شده با امارات، بحرین و مراکش در سال ۲۰۲۰ را تهدید می‌کند. در بیانیه مشترک در مورد اعمال تحریم‌ها، تعلیق تأمین، انتقال یا ترانزیت سلاح، مهمات و مواد نظامی و همچنین بررسی روابط دیپلماتیک و اقتصادی با اسرائیل صحبت شد.در بیانیه پایانی این اجلاس از کشورها خواسته شد تا روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود با اسرائیل را بررسی کنند، چیزی که حسام زکی، معاون دبیرکل اتحادیه عرب، آن را دعوتی از کشورهایی دانست که با اسرائیل روابط دارند تا آنها را اصلاح کنند.با این حال، اختلافات قابل توجه بین کشورها احتمالاً هرگونه تلاش برای همکاری را کند کرده است. محکومیت‌ها از سوی کشورهایی که اسرائیل آنها را دشمن می‌داند، مانند ایران، سوربه، عراق... صورت گرفت. در همین حال، کشورهایی که با اسرائیل توافق‌نامه‌های شناسایی دیپلماتیک دارند، تمایلی به قطع این روابط نداشتند. دوشنبه پنجمین سالگرد امضای توافق‌نامه‌های ابراهیم توسط بحرین و امارات متحده عربی بود که نشانگر به رسمیت شناختن رسمی اسرائیل توسط آنها بود. بنابراین، علی‌رغم ساعت‌ها سخنرانی، سکوت امضاکنندگان توافق‌نامه ابراهیم، یعنی امارات، بحرین و مراکش، قابل توجه بود و با وجود اظهارات شدید خود علیه حمله به قطر، ولیعهد عربستان سعودی نیز تصمیم گرفت در این گردهمایی سخنرانی نکند و انتظارات بسیاری از پایتخت‌های مسلمان و فلسطینی‌ها را برآورده نکرد. در نتیجه رهبران دیدگاه‌های متفاوتی در مورد اقدامات لازم ارائه دادند و این گروه موافقت کرد که تنها اقدامات حداقلی انجام دهد، چیزی که انتظار بسیاری از کشورهای شرکت کننده را برآورده نکرد.

روزنامه صبح ساحل