برای یادگیری هنر، هیچ وقت دیر نیست

در ابتدا خودتان را معرفی کنید.

من عالیه بازگیر هستم. رشته تحصیلی و شغلی‌ام هیچ ارتباطی با هنر و دنیای هنرمندان ندارد، اما از صمیم قلب عاشق تمامی رشته‌های هنری و صنایع دستی هستم. آثاری که با دست ساخته می‌شوند، علاوه بر زیبایی بصری، پر از احساس و روح زندگی هستند.

اهل بندرعباس، متولد کویت و از طرف پدر دارای اصالت بلوچ هستم. صفحه هنری‌ام را در تاریخ نهم آبان‌ماه ۱۳۹۸ راه‌اندازی کردم.

استارت و جرقه این کار از کجا شروع شد؟

از نوجوانی به هنر علاقه داشتم. شیفته رشته گرافیک، هنرهای تجسمی، نقاشی، طراحی، عکاسی و … بودم. به طور کلی عاشق هنر بودم اما هنگام انتخاب رشته، خانواده موافق ورود من به این مسیر نبودند و در نتیجه مسیر زندگی‌ام تغییر کرد.

در تعطیلات تابستان همواره در کلاس‌های مختلف نقاشی و طراحی شرکت می‌کردم. با این حال علاقه اصلی‌ام فعالیت در حوزه طلاسازی، طراحی جواهرات یا داشتن یک گالری هنری بود. حتی همیشه در ذهنم آینده بازنشستگی‌ام را با این رویا تصویر می‌کردم.

تا اینکه سال‌ها بعد با اصرار یکی از دوستان عزیزم – که همیشه مشوق من بودند – تصمیم گرفتم یک پیج فروش مجازی راه‌اندازی کنم. از همان روز، کار جواهر‌دوزی برایم به چیزی فراتر از شغل تبدیل شد؛ کاری که با عشق انجام می‌دهم و آرامش روحی برایم به ارمغان می‌آورد. در واقع، کسب درآمد آخرین اولویت من در این مسیر است.

برای شروع کار چه دوره‌هایی گذراندید و چه مدارکی گرفتید؟

باید بگویم که خودم را هنوز در این مسیر یک مبتدی می‌دانم. بانوان بسیاری را می‌شناسم که با هنر دستانشان آثار بسیار زیبا و بی‌تکراری خلق می‌کنند و برایشان احترام زیادی قائلم.

چهار دوره شامل ساخت زیورآلات مفتولی، مونتاژ با ابزار و ساخت زیورآلات رزینی در بندرعباس گذراندم، اما متأسفانه کیفیت آموزشی مطلوبی نداشتند. کلاس‌ها اغلب نیمه‌کاره برگزار می‌شد و با وجود هزینه زیادی که بابت ابزار و متریال پرداختم، باعث دلگیری و ناامیدی‌ام شد.

تنها دوره رضایت‌بخش در بندرعباس مربوط به آموزش بافت دستبند و گره‌های نخی بود که بسیار مفید و کامل تدریس شد.

بعدها، برای تکمیل آموزش، دوره خصوصی جواهر‌دوزی را در شیراز نزد یک استاد گذراندم که تجربه‌ای ارزشمند و کاربردی بود.

سرانجام تصمیم گرفتم برای رسمی‌کردن مسیر کاری‌ام، مدرک زیورآلات سنتی را از طریق آزمون عملی و در حضور نماینده صنایع دستی استان دریافت کنم. به نظر من داشتن مدارک رسمی با شماره ثبت صنایع دستی، اعتبار هر برند هنری را چند برابر می‌کند.

آثار هنری‌تان را کجا عرضه می‌کنید؟

فعلاً فقط از طریق اینستاگرام فعالیت داشته‌ام. اما به دلیل فیلترینگ و محدودیت‌های اخیر در فضای مجازی، روند فعالیت و فروش به شدت آسیب دید.

استقبال چطور بود؟

با وجود محدود بودن سفارش‌ها، استقبال بسیار خوب بود. دیدن رضایت مشتریان پس از تحویل آثار، انگیزه‌ام را برای ادامه کار بیشتر می‌کرد و باعث می‌شد با عشق و انرژی بیشتری طراحی کنم.

در کارهایتان از المان‌های بومی استفاده می‌کنید؟

خیر. سبک کاری من از ابتدا بیشتر بر اساس طرح‌های براق و نگین‌دار بوده است. البته همیشه سعی می‌کنم رنگ‌بندی آثارم با لباس‌های سنتی استان هماهنگ باشد.

نظرتان درباره فرهنگ و لباس هرمزگانی چیست؟

به دلیل نداشتن تخصص در حوزه پوشاک، ترجیح می‌دهم بیشتر درباره زیورآلات زنان بندرعباسی صحبت کنم.

زنان هرمزگانی در جشن‌ها و مراسم عروسی زیورآلاتی خاص استفاده می‌کنند که بسیار زیبا، چشم‌نواز و منحصربه‌فرد است. اگر به سایر اقوام ایرانی نگاه کنید، می‌بینید هر منطقه زیورآلات مخصوص خود را دارد. در گذشته این زیورآلات معمولاً از جنس طلا، نقره یا حتی مس ساخته می‌شدند.

زیورآلات سنتی نه‌تنها زیبا بودند، بلکه هرکدام معنا، الهام و داستانی برگرفته از طبیعت و باورهای باستانی داشتند.

از نمونه زیورآلات قدیمی هرمزگان می‌توان به خلخال، کی‌ره، پتری، کاکوله، شستی و دستبند اشاره کرد. البته استفاده از این زیورآلات در گذشته محدود به مجالس خاص بود و در همه شرایط یا مکان‌ها نمایش داده نمی‌شد.

اگر مسئول صنایع دستی بودید، چه اقداماتی انجام می‌دادید؟

یکی از مهم‌ترین مشکلات زنان کارآفرین، نبود فضای امن و دائمی برای عرضه محصولات است. گاهی رویدادهایی چند روزه برگزار می‌شوند، اما این کافی نیست. برای اسپانسرهای شخصی نیز هزینه‌بر و برای هنرمندان دریافت مجوز دشوار و زمان‌بر است. از سوی دیگر، فیلترینگ فضای مجازی، بسیاری از کسب‌وکارهای خانگی را متضرر کرد و تا امروز جبران نشده است.

نکته مهم دیگر، نیاز به برگزاری دوره‌های تخصصی و دعوت از اساتید حرفه‌ای به استان است. اگر چنین آموزش‌هایی در دسترس بود، هنرمندان محلی مجبور نمی‌شدند برای یادگیری مهارت‌های جدید هزینه‌های زیاد کرده و به شهرهای دیگر سفر کنند. برگزاری چنین دوره‌هایی باعث ارتقای کیفیت کار و همچنین اشتغال‌زایی برای زنان بیشتری خواهد شد.

پیشنهاد شما به کسانی که می‌خواهند وارد این مسیر شوند، چیست؟

یادگیری هنر در هیچ سنی دیر نیست. اگر هنر را بدون توجه به پول و صرفاً برای دل و آرامش بیاموزید، روح و ذهنتان آرامش می‌گیرد.

برای موفقیت در این مسیر باید صبور بود، با عشق و علاقه کار کرد و از متریال باکیفیت استفاده کرد. صنایع دستی ارزش معنوی دارد و مشتری آن به‌دنبال خاص و ماندگار بودن اثر است. با گذر زمان نیز سبک و سلیقه مخاطبان خود را پیدا می‌کنید.

حرف آخر؟

برای تک‌تک زنان عزیز سرزمینم – حتی در دورترین و محروم‌ترین نقاط – آرزوی موفقیت، رزق حلال، سلامتی دستان و آرامش فکر دارم.

دست همه زنان هنرمندی که هنر سنتی و تاریخی گذشتگان را زنده نگه داشته‌اند، می‌بوسم. نباید فراموش کنیم که استفاده زنان از زیورآلات سنتی تنها به‌خاطر زیبایی یا ارزش مادی آن‌ها نیست؛ بلکه پاسداشت فرهنگ، تاریخ و باورهای اعتقادی ایرانی است.

از همسرم که همیشه بزرگ‌ترین حامی و مشوق من در این مسیر بودند، صمیمانه قدردانی می‌کنم. اگر حمایت و همراهی ایشان نبود، شاید هیچ‌وقت جسارت شروع و ادامه دادن این مسیر را پیدا نمی‌کردم. همچنین دوستان و عزیزانی که از آغاز تا امروز کنارم بودند را بسیار سپاسگزارم.

آرزوی قلبی من این است که زنان ایرانی بیش از پیش بزرگ شمرده شوند، به زن بودنشان ببالند، به قدرت دستانشان اعتماد کنند و قدر هنر خود را بدانند. آثار دست‌ساز خود را باید به دست کسانی بسپارند که ارزش و قدر آن‌ها را بدانند.

در پایان می‌خواهم بگویم: فارغ از هر شرایطی، تا می‌توانید بیاموزید، رشد کنید، مستقل باشید، با خودتان مهربان باشید، وابسته نباشید و شاد زندگی کنید.

امید ساحل