نوجوانان در دام قلدری سایبری

نوجوانان، به دلیل دسترسی آسان به گوشی‌های هوشمند و پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، اغلب حساب‌های ثانویه معروف به fake Instagrams ایجاد می‌کنند تا بدون ترس از شناسایی، همکلاسی‌ها یا دوستان خود را مورد تمسخر قرار دهند. این صفحات معمولاً شامل پست‌هایی با محتوای توهین‌آمیز، رتبه‌بندی ظاهر افراد، انتشار عکس‌های خصوصی بدون اجازه یا ساخت شایعات جنسی است. طبق گزارش‌ها، چنین رفتارهایی بخشی از قلدری سایبری است که در آن نوجوانان برای کسب محبوبیت یا تخلیه هیجانات، آبروی دیگران را به بازی می‌گیرند. مثلاً در مواردی، کودکان و نوجوانان از این حساب‌ها برای «نابود کردن شهرت» همسالان استفاده می‌کنند، که این امر نه تنها به قربانی آسیب می‌رساند، بلکه خانواده‌ها را نیز درگیر می‌کند. در بندرخمیر نیز این پدیده رو به رشد است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که نوجوانان با ساخت صفحات اینستاگرامی بدون نام و نشان، محتوای مبتذل یا تمسخرآمیز تولید می‌کنند که گاهی حتی به خانواده‌ها کشیده می‌شود. این رفتارها نه تنها «ابتذال» را ترویج می‌دهند، بلکه نشان‌دهنده خلأ آموزشی در خانواده‌هاست انتقاد اصلی اینجا به جامعه و والدین وارد است که نوجوانان را بدون آموزش کافی در فضای مجازی رها می‌کنند. چرا باید یک نوجوان ۱۲-۱۵ ساله بتواند صفحه‌ای بسازد که زندگی دیگران را به پرتگاه نابودی برساند؟ این مسئله ریشه در عدم آگاهی از خطرات سایبری دارد و پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، علی‌رغم ابزارهایی مانند هوش مصنوعی برای تشخیص قلدری، هنوز نتوانسته‌اند جلوی این صفحات را بگیرند.

قلدری سایبری از طریق این صفحات، اثرات روانی شدیدی بر قربانیان دارد. نوجوانان مورد تمسخر و نوجوانانی که عکسشان پخش می‌شود اغلب دچار افسردگی، اضطراب و حتی افکار خودکشی می‌شوند، زیرا محتوای توهین‌آمیز به سرعت پخش شده و پاک کردن آن دشوار است. در سطح خانوادگی، این مسئله به دعوا و اختلاف منجر می‌شود؛ والدین قربانی ممکن است به دنبال انتقام باشند، که این امر به درگیری‌های فیزیکی یا شکایت‌های قانونی کشیده می‌شود. گزارش‌هایی نشان می‌دهد که چنین صفحاتی باعث "درام و تعارض" در روابط خانوادگی می‌شوند، جایی که رسانه‌های اجتماعی منبع اصلی اختلافات هستند.

خانواده‌ها باید درباره فرهنگ استفاده از فضای مجازی با نوجوانانشان صحبت کنند. خانواده‌ها نقش کلیدی در آموزش فرزندان دارند؛ والدین باید از سنین پایین، قوانین استفاده از اینستاگرام را آموزش دهند، مانند عدم اشتراک‌گذاری محتوای خصوصی، گزارش قلدری و اهمیت احترام به دیگران. اینستاگرام اخیراً حساب‌های ویژه نوجوانان معرفی کرده که محدودیت‌هایی مانند فیلتر محتوا و نظارت والدین دارد، اما این کافی نیست و نیاز به فرهنگ‌سازی خانوادگی دارد. برخی خانواده‌ها فضای مجازی را "سرگرمی بی‌ضرر" می‌دانند، در حالی که باید نظارت فعال داشته باشند. آموزش‌هایی مانند تشخیص قلدری سایبری، بحث در مورد عواقب قانونی (مانند جریمه یا زندان برای انتشار محتوای توهین‌آمیز) و ترویج ارزش‌های اخلاقی ضروری است. در ایران، با توجه به رواج اینفلوئنسرهای کودک، والدین باید از تبدیل فرزندان به "کارگران اینستاگرام" پرهیز کنند و بر رشد روانی تمرکز کنند. فرهنگ‌سازی شامل جلسات خانوادگی برای بحث در مورد محتوای آنلاین و استفاده از ابزارهای والدینی مانند محدودیت زمان استفاده است. در نهایت، این گزارش تأکید می‌کند که بدون تغییر فرهنگی در خانواده‌ها، صفحات نفرت‌پراکنی ادامه خواهند یافت و نسل جوان را نابود خواهند کرد. جامعه، دولت و پلتفرم‌ها باید همکاری کنند تا فضای مجازی به مکانی امن تبدیل شود، نه ابزاری برای نابودی آبروی افراد و روابط خانوادگی.

روزنامه صبح ساحل