برجام به‌عنوان یکی از مهم‌ترین توافق‌های چندجانبه در سال‌های اخیر، سازوکاری ویژه به نام مکانیسم ماشه را در خود جای داده است. این مکانیسم به اعضای توافق اجازه می‌دهد در صورت ادعای عدم پایبندی اساسی طرف مقابل، روندی را آغاز کنند که در نهایت می‌تواند به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی منجر شود.
اما پرسش اساسی این است که آیا این ابزار صرفاً یک سازوکار حقوقی در چارچوب توافق است یا در عمل به ابزاری برای فشار سیاسی تبدیل شده است؟ از منظر حقوق بین‌الملل، مکانیسم ماشه بخشی از یک توافق چندجانبه و مصوب شورای امنیت سازمان ملل متحد است. بنابراین، وجود آن ریشه در یک متن حقوقی دارد و مسیر فعال‌سازی آن نیز به‌طور دقیق در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ تعریف شده است. به‌ظاهر، این مکانیزم برای ایجاد توازن و تضمین پایبندی طرفین طراحی شده است. با این حال تجربه نشان داده که استفاده از مکانیسم ماشه عمدتاً در بستر منازعات سیاسی رخ می‌دهد. کشورهایی که به دنبال افزایش فشار بر ایران بوده‌اند، این ابزار را به عنوان اهرمی سیاسی برای بازگرداندن تحریم‌ها به‌کار گرفته‌اند. حتی اختلاف نظرهای جدی میان قدرت‌های بزرگ درباره مشروعیت و نحوه اجرای آن، نشان می‌دهد که کارکرد این مکانیسم فراتر از یک ابزار حقوقی صرف است. فعال‌سازی مکانیسم ماشه نه تنها بر روابط ایران و طرف‌های توافق تأثیر گذاشته، بلکه نظم و اعتبار حقوق بین‌الملل را نیز زیر سؤال برده است. برخی کارشناسان معتقدند استفاده ابزاری از این سازوکار، می‌تواند اعتماد به سازوکارهای چندجانبه را کاهش داده و آینده مذاکرات بین‌المللی را تیره‌تر کند. مکانیسم ماشه در ظاهر یک ابزار حقوقی برای تضمین اجرای تعهدات است، اما تجربه نشان داده که در عمل بیشتر به اهرمی برای فشار سیاسی بدل شده است. پرسش مهم اینجاست که جامعه جهانی تا چه اندازه حاضر است به استفاده ابزاری از حقوق بین‌الملل تن دهد و چه راهکاری برای جلوگیری از سیاسی شدن چنین سازوکارهایی اندیشیده خواهد شد؟
روزنامه صبح ساحل
جدیدترین اخبار
مدافع پرسپولیس به تیم ملی فوتبال ایران دعوت شد
اینفوگرافی
نجات تنهاترین بنای صفوی بندرعباس
چطور قوی بمانیم و از فشارها عبور کنیم؟
افزایش رنج انسانی یا تشخیص‌های روان‌پزشکی
آغاز فاز مطالعاتی طرح ۶ هزار میلیارد تومانی شرکت سی‌دلف قشم
برچیده شدن ۴۰ مورد ساخت وساز غیرمجاز در زمین‌های کشاورزی بندرعباس
خلیج فارس امروز مواج می‌شوند/ احتمال رگبار و رعد و برق در ارتفاعات بشاگرد و حاجی‌آباد
مدارس موظف به ثبت‌نام دانش‌آموزان فاقد مدارک هویتی شدند
کمبود کتاب درسی نداریم؛ توزیع امسال ۴ میلیون جلد بیشتر از پارسال
انفجار در یک کارخانه مهمات در آمریکا؛ ۱۹ تن همچنان مفقودند
نتایج کنکور این هفته اعلام می‌شود/آغاز سال تحصیلی نودانشجویان از هفته آینده
فردا، آخرین مهلت ثبت‌نام عمره دانشگاهیان/آغاز اعزام‌ها از ۲۵ آبان
رئیس جمهور یک حضور پررنگ به هرمزگان بدهکار است
روایت دگرگونی بزرگ در سلامت هرمزگان
