بازخوانی اهداف آمریکا از تنش‌آفرینی در جهان

اعمال تحریم، برقراری تعرفه، کنترل صادرات و تشدید اختلافات بین کشورهای بزرگ با همسایگانش، فروش تسلیحات و رواج جنگ و درگیری از جمله اقداماتی است که در سیاست‌های راهبردی ترامپ قرار دارد. آمریکا در گذشته بیشتر به عنوان قدرت دریایی ناظم و ضامن نظم بین‌المللی مبتنی بر قانون بود؛ ولی امروزه مقامات عالی آمریکا هر روز از این نظم انتقاد می‌کنند. به باور آنها این نوع نظم بیشتر به نفع رقبای آمریکا از جمله چین و به ضرر آمریکا عمل می‌کند. به طوری که از زمان روی کار آمدن ترامپ در واشنگتن این کشور در عمل، مانند یک قدرت قاره‌ای در عرصه بین‌المللی با سایر کشورها رفتار می کند. آمریکا کشوری محصور بین دو اقیانوس و مرزهای طولانی با کشورهای کانادا ومکزیک است.

جنگ تجاری این کشور با همسایگان خویش، نا کارآمدسازی موسسات و نهادهای بین المللی و اصول بنیادین حقوق بین الملل به اقدامات عادی دولت ترامپ تبدیل شده است. درخواست الحاق کانادا به آمریکا به عنوان ایالت پنجاه ویکم، تسخیر گریلند متعلق به دانمارک، بازپس‌گیری پاناما، خرید غزه وحال طرح مالکیت بر بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در کره جنوبی موید این است که آمریکا از دید ترامپ، بیشتر یک کشور قاره‌ای برخلاف گذشته خود است. طرح این مسایل باعث رشد ناامیدی بین متحدان سابق آمریکا شده است. تداوم این روند باعث استقلال عمل این کشورها و تنزل بیشتر جایگاه آمریکا از یک قدرت اساسی در عرصه بین‌المللی به قدرتی که فقط در فکر خود و در چارچوب سیاست "اول آمریکا" همچون فرانسه دوران ناپلوان بناپارت، خواهد شد. برونداد اصلی این روند به نفع قدرت‌هایی خواهد بود که آمریکا آنها را در فهرست کشورهای رقیب و دشمن تعریف می کند. چین کشوری است که حداقل سه برابر آمریکا جمعیت دارد و زیرساخت‌های تولیدی آن نیز بیش از آمریکا می باشد. چین دارای تسلیحات اتمی است که قدرت و برد آن به خاک آمریکا نیز می‌رسند.

برای کشورهای قاره‌ای، زمین معیار قدرت است. در حالی که برای قدرت‌های دریایی معیار قدرت، ارز رایج آن است. از این بابت جایگاه دلار از نظر میزان استفاده در تجارت بین المللی و ذخایر جهانی بدلیل استفاده بیش از حد آن به عنوان اسلحه از سوی واشنگتن روبه کاهش است. دیدار رئیس جمهور جدید کره جنوبی با ترامپ در کاخ سفید حاوی نکاتی است که موید مطالب فوق می‌باشد. رئیس‌جمهور کره به امید نوسازی ارتش کره به دلیل پیشرفت فناوری به دیدار ترامپ شتافت؛ ولی ترامپ برخلاف انتظار و دیپلماسی سنتی رایج بین دو کشور از سال 1953 زمان جنگ کره، خواستار مالکیت بزرگترین پایگاه آمریکا در این کشور شد. ترامپ با ادعای اینکه آمریکا سرمایه‌گذاری کلانی در پایگاه‌های نظامی خود انجام داده است و بیش از 40 هزار نیروی نظامی مستقر در این کشور دارد؛ البته، براساس آخرین برآوردها 8500 نیروی نظامی آمریکا در کره جنوبی مستقر است، ترامپ از رئیس جمهور کره جنوبی درخواست کرده که مالکیت زمین بزرگترین پایگاه آمریکا در کره جنوبی را به این کشور واگذار کند. این درخواست را می‌توان از زاویای متعددی تحلیل کرد . در اینجا به سه نکته آن اشاره می‌شود:

1.آمریکا از بدو تولد خود در 1776 تاکنون نسبت به وسعت کشور روسیه حسادت داشته است. به همین دلیل ، در سال 1853 سرزمین آلاسکا را از روسیه خرید.

2.درخصوص تملک بر گریلند نیز دو تن از روسای جمهور آمریکا قبل از ترامپ نیز خواستار این سرزمین بوده‌اند.

3.ترامپ فردی ملاک و عاشق زمین است. که با روی کار آمدن خویش خواستار الحاق کشور کانادا به آمریکا و باز پس‌گیری پاناما و تملک بر غزه شده است. او در دیدار اخیر خود با رئیس جمهور کره جنوبی نیز پیشنهاد و خواستار تملک بر بخشی از خاک این کشور را نموده است. بعید نیست در دیدار با مقامات سایر کشورها که به نیروهای نظامی آمریکا در آن مستقر هستند؛ از جمله ژاپن، آلمان و غیره نیز به فهرست باز خود اضافه کند.

سخن آخر اینکه مولفه‌های تشکیل‌دهنده قدرت آمریکا در قبال رقبای خویش، به ویژه چین رو به سراشیبی است و رویکرد کاسب‌کارانه و ملاک‌گونه ترامپ نیز بذر ناامیدی را در میان متحدان سنتی آمریکا به طور فزاینده‌ای افزایش می دهد. ترامپ همچنین خواستار تغییر قرارداد مشترک بین دو کشور آمریکا و کره جنوبی شده است. از جمله بندهای مورد نظر ترامپ در قرارداد مذکور این است که کره جنوبی نیز همانند اعضای ناتو، بودجه نظامی خود را از 8/2 درصد تولید ناخالص ملی به 5 درصد افزایش دهد. علاوه براین، در یک فرماندهی مشترک نیروهای نظامی خویش که تعداد 600 هزار نفر است را در ماموریت خارج از شبه جزیره کره تحت عنوان ((نرمش راهبردی)) شرکت دهد. فرمانده این نیروها به عهده ژنرال چهار ستاره آمریکایی و معاون آن نیز یک ژنرال چهار ستاره کره‌ای است. نگرانی مقامات کره جنوبی این است که آمریکا آنان را بالاجبار وارد جنگ با چین برسر تایوان نماید.

در صورت توافق کره جنوبی با این درخواست، نه تنها حاکمیت کره بیش از گذشته خدشه‌دار خواهد شد، بلکه موجب تشکیل محور کره شمالی- چین و روسیه نیز خواهد شد؛ همچنین پایانی بر سیاست سنتی کره جنوبی مبنی برتجارت با چین (بزرگترین شریک تجاری) و مشارکت امنیتی با آمریکا خواهد بود. در این صورت، جهان شاهد تداوم و تشدید خصومت و تنش در شبه جزیره کره و خاور دور خواهد گردید.