خشونت در جریان‌های مختلف چپ را نمی‌توان تنها به شرایط بیرونی یا فشارهای ساختاری نسبت داد.
در دل سنت فکری چپ نیز مؤلفه‌هایی وجود دارد که زمینه توجیه و حتی تقدیس خشونت را فراهم کرده‌اند. یکی از این مؤلفه‌ها، ذات‌گرایی طبقاتی است؛ نگاهی که دشمن را نه بر اساس رفتار و اعمالش، بلکه صرفاً بر اساس جایگاه طبقاتی‌اش تعریف می‌کند. در چنین چارچوبی، حذف فیزیکی «دشمن طبقاتی» نه یک جنایت، بلکه گامی ضروری برای پیشرفت تاریخ و نوعی پاک‌سازی اجتماعی جلوه می‌کند. مولفه مهم دیگر، منطق غایت‌شناسانه است.
بر اساس این منطق، هدف نهایی، یعنی جامعه‌ای بی‌طبقه و آزاد از استثمار، چنان مقدس و متعالی است که هر وسیله‌ای برای رسیدن به آن توجیه می‌شود. این نگاه مسئولیت اخلاقی کنشگران را در زمان حال به تعویق می‌اندازد و خشونت را امری موجه جلوه می‌دهد. در کنار این عناصر، تقدیس خشونت نیز جایگاه مهمی دارد. در برخی قرائت‌ها از اندیشه چپ، خشونت نه تنها ابزاری ضروری بلکه نیرویی رهایی‌بخش و حتی هویت‌ساز دانسته می‌شود؛ گویی با عمل خشونت‌آمیز، فرد و جامعه به خودآگاهی می‌رسند. این نگاه را می‌توان در آثار متفکرانی چون فرانتس فانون مشاهده کرد.
سرانجام، دکترین حزب پیشتاز یا گروه نخبه انقلابی، حق تصمیم‌گیری درباره دوست و دشمن و زمان به‌کارگیری خشونت را برای خود انحصاری می‌کند. در این چارچوب، هر مخالفتی به چشم خیانت دیده می‌شود و با سرکوب پاسخ می‌گیرد. نادیده گرفتن این مؤلفه‌ها به معنای ساده‌انگاری تاریخ است. بررسی انتقادی این گرایش‌ها نه برای محکوم کردن یک سنت فکری، بلکه برای یادآوری این واقعیت است که حتی جنبش‌هایی با شعار عدالت و رهایی، اگر از تعهد به اصول اخلاقی و کرامت انسانی غافل شوند، می‌توانند به توجیه هولناک‌ترین شکل‌های خشونت برسند.
جدیدترین اخبار
مدافع پرسپولیس به تیم ملی فوتبال ایران دعوت شد
اینفوگرافی
نجات تنهاترین بنای صفوی بندرعباس
چطور قوی بمانیم و از فشارها عبور کنیم؟
افزایش رنج انسانی یا تشخیص‌های روان‌پزشکی
آغاز فاز مطالعاتی طرح ۶ هزار میلیارد تومانی شرکت سی‌دلف قشم
برچیده شدن ۴۰ مورد ساخت وساز غیرمجاز در زمین‌های کشاورزی بندرعباس
خلیج فارس امروز مواج می‌شوند/ احتمال رگبار و رعد و برق در ارتفاعات بشاگرد و حاجی‌آباد
مدارس موظف به ثبت‌نام دانش‌آموزان فاقد مدارک هویتی شدند
کمبود کتاب درسی نداریم؛ توزیع امسال ۴ میلیون جلد بیشتر از پارسال
انفجار در یک کارخانه مهمات در آمریکا؛ ۱۹ تن همچنان مفقودند
نتایج کنکور این هفته اعلام می‌شود/آغاز سال تحصیلی نودانشجویان از هفته آینده
فردا، آخرین مهلت ثبت‌نام عمره دانشگاهیان/آغاز اعزام‌ها از ۲۵ آبان
رئیس جمهور یک حضور پررنگ به هرمزگان بدهکار است
روایت دگرگونی بزرگ در سلامت هرمزگان
