خشونت در جریانهای مختلف چپ را نمیتوان تنها به شرایط بیرونی یا فشارهای ساختاری نسبت داد.
در دل سنت فکری چپ نیز مؤلفههایی وجود دارد که زمینه توجیه و حتی تقدیس خشونت را فراهم کردهاند. یکی از این مؤلفهها، ذاتگرایی طبقاتی است؛ نگاهی که دشمن را نه بر اساس رفتار و اعمالش، بلکه صرفاً بر اساس جایگاه طبقاتیاش تعریف میکند. در چنین چارچوبی، حذف فیزیکی «دشمن طبقاتی» نه یک جنایت، بلکه گامی ضروری برای پیشرفت تاریخ و نوعی پاکسازی اجتماعی جلوه میکند. مولفه مهم دیگر، منطق غایتشناسانه است.
بر اساس این منطق، هدف نهایی، یعنی جامعهای بیطبقه و آزاد از استثمار، چنان مقدس و متعالی است که هر وسیلهای برای رسیدن به آن توجیه میشود. این نگاه مسئولیت اخلاقی کنشگران را در زمان حال به تعویق میاندازد و خشونت را امری موجه جلوه میدهد. در کنار این عناصر، تقدیس خشونت نیز جایگاه مهمی دارد. در برخی قرائتها از اندیشه چپ، خشونت نه تنها ابزاری ضروری بلکه نیرویی رهاییبخش و حتی هویتساز دانسته میشود؛ گویی با عمل خشونتآمیز، فرد و جامعه به خودآگاهی میرسند. این نگاه را میتوان در آثار متفکرانی چون فرانتس فانون مشاهده کرد.
سرانجام، دکترین حزب پیشتاز یا گروه نخبه انقلابی، حق تصمیمگیری درباره دوست و دشمن و زمان بهکارگیری خشونت را برای خود انحصاری میکند. در این چارچوب، هر مخالفتی به چشم خیانت دیده میشود و با سرکوب پاسخ میگیرد. نادیده گرفتن این مؤلفهها به معنای سادهانگاری تاریخ است. بررسی انتقادی این گرایشها نه برای محکوم کردن یک سنت فکری، بلکه برای یادآوری این واقعیت است که حتی جنبشهایی با شعار عدالت و رهایی، اگر از تعهد به اصول اخلاقی و کرامت انسانی غافل شوند، میتوانند به توجیه هولناکترین شکلهای خشونت برسند.
جدیدترین اخبار
داور هرمزگانی مسابقات را قضاوت کرد
صعود قطعی سپاهان به مرحله بعد لیگ قهرمانان با پیروزی ۲–۰ مقابل الحسین
ثبتنام عمره مفرده ماههای رجب و شعبان از یکشنبه شروع میشود
اعلام رسمی سیدبندی جام جهانی از سوی فیفا/ تیمملی در سید دوم جای گرفت
سقوط کامیون به دریا در بندرلافت؛ نوزاد خانواده آسیب دید
بهرهبرداری از استخر و زمین مینیفوتبال در جزیره ابوموسی با حضور وزیر ورزش و جوانان
افزایش ابتلا به آنفولانزا در هرمزگان با شروع فصل پاییز
یزدانی و رحمانی در رنکینگ جهانی تنیس صعود کردند
ارزش معاملات گواهی سپرده طلا به ۲ همت رسید
آغاز ثبتنام مرحله جدید عرضه خودروهای وارداتی در سامانه یکپارچه؛ مسدودسازی ۵۰۰ میلیون تومان شرط اصلی
ترکیب سپاهان مقابل الحسین اردن اعلام شد
موافقت وزیر ورزش با تکمیل زمین ورزشی روستای کوهحیدر بشاگرد
تعداد کارتهای سوخت جایگاهها ثابت است/ اتصال کارت به کد ملی فعلاً امکانپذیر نیست
جزئیات شیوه جدید کالابرگ الکترونیک؛ دهکهای ۴ تا ۷ نیز بهزودی مشمول میشوند
هشدار سازمان غذا و دارو درباره مصرف نمکهای رنگی؛ ادعاهای درمانی پایه علمی ندارد
حقوق 1405 کارمندان دولت مشخص شد