وقتی اقتصاد آسیب‌دیده، مرزها را به میدان مرگ تبدیل می‌کند

تردد بی‌ضابطه‌ی خودروهای سوخت‌بر در جاده‌های این استان، بارها به فجایعی ختم شده که نه‌تنها خانواده‌های درگیر قاچاق، بلکه مسافران عادی را هم قربانی کرده است. آخرین مورد، حادثه‌ی دل‌خراش در روستای گچین بود؛ جایی که هفت عضو یک خانواده و دو سوخت‌بر، در آتشِ بی‌تدبیری مسئولان، زنده‌زنده سوختند.

چرا این بحران تکرار می‌شود؟

سیاست‌های مقابله‌ای اغلب به برخورد با سوخت‌بران محدود شده، بدون آن‌که دلایل اصلی مثل فقر، بیکاری و نبود فرصت‌های توسعه‌ای در استان‌های مرزی بررسی یا حل شوند. در حالی‌که مافیای سوخت (در بخش‌های دولتی و خصوصی) با بهره‌مندی از رانت و بی‌قانونی، سودهای کلان می‌برد، جوانانِ بی‌پناهِ مرزنشین، بار اصلی ریسک و مجازات را به دوش می‌کشند.

حوادثی چون گچین، بارها تکرار شده‌اند، اما واکنش‌ها عمدتاً موقتی، مقطعی و شعاری بوده‌اند؛ نه سیاست‌محور و اصلاحی.

راه‌کار چیست؟

کارشناسان اجتماعی و اقتصادی معتقدند که راه‌حل این بحران، نه در تشدید برخوردهای امنیتی، بلکه در یک رویکرد توسعه‌محور، عدالت‌گرا و منطقه‌ای نهفته است: ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار در مناطق مرزی با تمرکز بر ظرفیت‌های بومی؛ تدوین و اجرای برنامه‌های توانمندسازی اقتصادی خانوارها؛ ممنوعیت تردد خودروهای سوخت‌بر در مسیرهای پرتردد و جاده‌های شهری و مهم‌تر از همه، بازنگری در سیاست‌های کلان اقتصادی که به فقر سیستماتیک در استان‌هایی چون هرمزگان دامن زده‌اند.

پدیده‌ی قاچاق سوخت و حوادث ناشی از آن، تنها یک تخلف یا بحران محلی نیست؛ بلکه نشانه‌ای از زخم‌های عمیق ساختار اقتصادی کشور است. تا زمانی که این زخم‌ها درمان نشوند،

هر حادثه‌ای مثل گچین، فقط یک تکرار تلخ دیگر خواهد بود. اقتصادِ ناسالم، امنیت را می‌سوزاند؛ نه فقط در مرزها، بلکه در وجدان جامعه.