دیر زمانی نیست که کشورهای شبه جزیرهی عربستان اقتصاد خود را از صید ماهی و مروارید (عمدتا قطر و بحرین) همینطور گردشگری زیارتی به ویژه در عربستان سعودی به اقتصاد نفتی تبدیل کردهاند، اما اکنون در حال گذار به اقتصادی متنوعتر و مدرنتر هستند. این شش کشور یعنی عربستان، امارات، قطر، کویت، عمان و بحرین که روزگاری اقتصادهایی کوچک و سنتی داشتند به مدد درآمدهای هنگفت نفتی در کنار حکمرانی توسعه محور با وجود فقدان «دموکراسی» میخواهند شبه جزیرهی عربی را به یکی از کانونهای جدید توسعه در سطح جهانی تبدیل کنند.
آنها که اقتصادشان مبتنی بر نفت است با درس گرفتن از نوسانات قیمت نفت خام در گذشته، همینطور خیز جهان به سمت انرژیهای تجدیدپذیر و کاهش شدید تقاضای نفت در آیندهی پیش رو، میخواهند با تنوع بخشی به سبد درآمدیشان ضمن جذاب نمودن زمینهی سرمایهگذاری، تابآوری اقتصادشان را افزایش دهند.
البته این کشورها هم اکنون هم در صنایع مدرن سرمایهگذاری قابل توجهی را انجام دادهاند به گونهای که آنها در توسعهی زیر ساختهای ترابری چون بنادر (قرار گرفتن بنادراصلیشان در زمرهی مهمترین بنادر جهان) همینطور توسعه در سایر زیربخشهای ترابری چون ترابری هوایی به همراه صنعت گردشگری، سرمایهگذاری هنگفت در سراسر جهان به ویژه در کشورهای پیشرفته و کمپانیهای بزرگ بینالمللی و... قدمهای جدی برداشتهاند.
اما در تحولی قابل توجه شاهد گذار این کشورها از صنایع مدرن به صنایع فرا مدرن هستیم. این کشورها با درک صحیح از گذار جهان به اقتصاد سبز در کنار پدیدهی بدیع و بزرگ «هوش مصنوعی» در حال ایجاد تغییر در «پارادایم» توسعه در کشورهای خود هستند. عربستان سعودی مهمترین و بزرگترین کشور در میان آنها که نقشهی راهی بلند پروازانه چون سند توسعهی 2030 را برای خود طراحی کرده به عنوان مرکز ثقل اصلی این تحول بنیادین قرار دارد.این کشور با هدفگذاری رشد غیر نفتی 6.2 درصدی درسال 2026 به نظر میآید خود را برای نهادن گامهای جدی در این حیطه آماده میکند. در برنامههای بالا دستی توسعهی این کشور ضمن محوریت صنایع فوق مدرن، رشد معادن در کنار رشد تصاعدی صنعت گردشگری جایگاه ویژهای دارد همانگونه که امارات متحدهی عربی هم با تقویت صنعت گردشگریاش در کنار صادرات مجدد کالا و هر چه بزرگتر کردن صنعت حمل ونقلش، به هوش مصنوعی به عنوان یکی از محوریترین بخشهای اقتصادش مینگرد.
عربستان و امارات در زمینهی تراشههای بزرگ که زیرساخت اصلی صنعت هوش مصنوعی است امید زیادی به گسترش همکاری با آمریکا بستهاند. به گونهای که اماراتیها ضمن انعقاد قرارداد با شرکت «انویدیا» به این امید دارند که با سرمایهگذاری هنگفت در آمریکا بتوانند سرمایهگذاریهای شرکتهای بزرگ آمریکایی در خاک خود را داشته باشند همانگونه که سعودیها هم در تلاشند تا با ورود جدی به صنعت هوش مصنوعی و دادن پایگاههایی برای ساخت تراشههای بزرگ،کشورشان را به مرکز دیتا در سطح جهان تبدیل کنند. اگرچه عامل پول و انرژی، از اصلیترین فاکتورهای سرمایهگذاری در زمینه هوش مصنوعی است اما برخی پروتکلهای امنیتی در آمریکا اجازهی انتقال فناوریهای حساس را به خارج از آن نمیدهد، اگرچه موافقان آن بخواهند با این استدلال که این همکاریها در قالب سرمایهگذاریهای سنگین، صنایع فوق مدرن آمریکا را توسعه میبخشد، مخالفان را اقناع سازند. چالش مهم دیگر به ساختار جوامع کشورهای جنوبی حاشیهی خلیج فارس بازمی گردد که علی رغم رشد خیره کنندهی اقتصادی و درآمد سرانهی بسیار بالا هنوز در قید و بند زندگی قبیلهای و قرائتهای خاص از دین اسلام است. همهی این چالشها در کنار فرصتهای بسیار زیاد، ترسیمگر آیندهی این کشورهاست که باید تحولات آن جدی گرفته شود. چه آنکه با هر چه بیشتر شدن شکافهای توسعهای بین شمال و جنوب خلیج فارس که همین حالا هم کم نیست تبعات جدی آن چه به لحاظ امنیت ملی، اقتصادی و سایر زمینهها برای کشورمان باید بسیار مهم انگاشته شود.
جدیدترین اخبار
فراخوان دریافت اطلاعات واردکنندگان حادثه دیده در انفجار بندر شهید رجایی
کمک ۴ میلیارد تومانی حامیان به ایتام و محسنین در میناب
هشدار به متخلفان: برخورد جدی با ناشران نسخههای مودشده بازیهای ایرانی
ایرانخودرو: ثبتنام بدون حساب وکالتی ممکن شد
توزیع کارت آزمون کاردانی دانشگاه ملی مهارت و غیر انتفاعیها از ۳ شهریور
مهلت ثبتنام تسهیلات اشتغالزایی ویژه جوانان تا ۱۵ شهریور تمدید شد
اعلام زمان پرینت و محل رفع نقص کارت آزمون کاردانی به کارشناسی ناپیوسته
پایان حسابهای وکالتی در فروش خودرو / حقوقیها هم خریدار شدند
دختران هندبالیست ایران به مصاف ژاپن می روند
افت ۱۸ هزار واحدی شاخص بورس در انتهای معاملات بازار
درآمد ۳۹۶ هزار میلیارد تومانی دولت از مالیات در ۴ ماه
فردا، آخرین مهلت بازخرید ارز اربعین در بانکهای عامل
«جیمز وب» قمر جدید اورانوس را کشف کرد
گچینیها عنوان قهرمانی را کسب کردند
بیش از ۱۹۰ هزار لیتر گازوئیل قاچاق در مرزهای کشور کشف شد