توسعه پایدار شهری به دنبال ایجاد شهرهایی است که از نظر محیط زیستی سالم، از نظر اجتماعی فراگیر و از نظر اقتصادی کارآمد باشند و در عین حال، مشکلات ترافیک و آلودگی را کاهش دهند. توزیع صحیح کاربری‌های شهری مانند تجاری، مسکونی و درمانی نقش کلیدی در دستیابی به این اهداف دارد. متاسفانه شیوه نامناسب شهرسازی در بندرعباس به دلیل ویژگی‌های جغرافیایی، اقلیمی و رشد سریع شهری، مشکلات متعددی را به‌ویژه در زمینه ترافیک، محیط‌زیست و کیفیت زندگی ایجاد کرده است. در ادامه به برخی از جنبه‌های نامناسب شهرسازی در این شهر و اثرات آن اشاره می‌شود:
تمرکز کاربری‌های درمانی و تجاری در مرکز شهر
بسیاری از مراکز درمانی و مطب پزشکان در خیابان‌های اصلی مانند حد فاصل چهار راه فاطمیه و خیابان سید جمال‌الدین اسدآبادی تا چهارراه مرادی قرار گرفته است. متاسفانه روند اخذ مجوز و ساخت‌وساز مجتمع‌های پزشکان و مراکز درمانی مانند آزمایشگاه‌ها و... در این منطقه همچنان ادامه دارد. این تمرکز باعث ازدحام ترافیک به‌ویژه در ساعات اوج تردد و افزایش آلودگی هوا و صوتی شده است. همچنین از نظر زیست محیطی نیز تردد بالای خودروها در این مناطق، انتشار گازهای گلخانه‌ای و ذرات معلق را افزایش می‌دهد. متاسفانه در مرکز شهر نیز مراکز تجاری مختلف کنار یکدیگر ساخته شده‌اند که همچنان بار ترافیکی شهر را افزایش می‌دهند. وجود مراکز تجاری و بعضا عمده‌فروشی‌ها در خیابان مرکز شهر باعث حجم زیاد تردد و در نتیجه افزایش آلودگی زیست محیطی، ترافیک شهری و آلاینده‌های هوا شده است.
اعطای بی‌رویه مجوز تجاری در مجتمع‌های مسکونی
یکی از مشکلات شهری بندرعباس اعطای بی‌رویه مجوز تجاری در طبقه همکف ساختمان‌های مسکونی است که بعضا در خیابان‌های باریک شهری قرار گرفته‌اند. حجم زیاد مجوزهای تجاری در طبقه همکف ساختمان‌ها موجب شلوغی بیش از حد تقریبا تمامی خیابان‌های شهری بندرعباس شده است. به عنوان مثال اعطای بی‌رویه مجوز تجاری در تمامی ساختمان‌های مسکونی واقع در خیابان دانشگاه و خیابان مصطفی خمینی. در این خیابان‌ها عرض خیابان کم بوده و به دلیل تمرکز مراکز تجاری در این دو خیابان مهم شهر عملا حجم ترافیک بسیار بالا است.
عدم اصلاح هندسی صحیح خیابان‌های شهر
متاسفانه در شهر بندرعباس به دلایل مختلف تقریبا در تمامی چهارراه‌ها، ساده‌ترین روش کنترل و نظم خودروها یعنی ایجاد چراغ قرمز تعبیه شده است که خود یکی از عوامل اصلی ایجاد ترافیک و مشکلات زیست محیطی ناشی از آن است.
ناکارآمدی حمل‌ونقل عمومی
نبود سیستم حمل‌ونقل عمومی کارآمد (مانند مترو یا اتوبوس‌های منظم یا مونوریل) و کمبود مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، وابستگی به خودروهای شخصی را افزایش داده است. خیابان‌های اصلی نیز برای حجم بالای تردد طراحی نشده‌اند. البته به دلیل تمرکز مراکز تجاری در تمامی خیابان‌ها، امکان تردد خطوط BRT نیز به دلیل عرض کم خیابان فراهم نیست که افزایش مصرف سوخت، آلودگی هوا و ترافیک سنگین از پیامدهای این مشکل است.
راهکارها:
1-بازبینی و تکمیل طرح تفصیلی و طرح جامع شهری بندرعباس و توزیع متعادل کاربری‌ها: انتقال برخی مراکز تجاری و درمانی به حاشیه شهر با تأمین زیرساخت‌های لازم و همچنین تحلیل الگوهای ترافیکی و نیازهای جمعیتی برای تعیین مکان بهینه کاربری‌ها.2- مدیریت رشد شهری: جلوگیری از گسترش بی‌رویه با برنامه‌ریزی برای محلات جدید و نظارت بر ساخت‌وسازها.3- توسعه فضاهای سبز: افزایش پارک‌ها، بام‌های سبز و کاشت درختان بومی مقاوم به اقلیم بندرعباس.4-توزیع متعادل خدمات شهری: توزیع یکنواخت مراکز درمانی، مدارس و مراکز تجاری در سطح شهر برای جلوگیری از شلوغی در یک نقطه.5-استفاده از فناوری و راهکارهای شهر هوشمند شامل: - استفاده از هوش مصنوعی برای مدیریت ترافیک و تنظیم هوشمند زمان‌بندی چراغ‌های راهنمایی در زمان‌های مختلف در طول روز. - نصب سیستم‌های ردیابی لحظه‌ای حمل‌ونقل عمومی برای تشویق مردم به استفاده از آن.6-مشارکت عمومی: در نظر گرفتن نظرات ساکنان در طراحی کاربری‌ها برای پاسخگویی به نیازهای واقعی.7- ایجاد محله‌های پیاده‌مدار با دسترسی آسان به خدمات، فروشگاه‌ها و مراکز آموزشی.8- بهبود زیرساخت‌ها: ایجاد سیستم زهکشی کارآمد، تکمیل شبکه فاضلاب و استفاده از مصالح نفوذپذیر در معابر.9- شهرسازی اقلیم‌محور: الزام به طراحی ساختمان‌ها با توجه به تهویه طبیعی، سایه‌بان و مصالح مناسب برای کاهش مصرف انرژی.
نویسنده: دکتر حسین پرورش-عضو هیات علمی دانشگاه
جدیدترین اخبار
داور هرمزگانی مسابقات را قضاوت کرد
صعود قطعی سپاهان به مرحله بعد لیگ قهرمانان با پیروزی ۲–۰ مقابل الحسین
ثبت‌نام عمره مفرده ماه‌های رجب و شعبان از یکشنبه شروع می‌شود
اعلام رسمی سیدبندی جام جهانی از سوی فیفا/ تیم‌ملی در سید دوم جای گرفت
سقوط کامیون به دریا در بندرلافت؛ نوزاد خانواده آسیب دید
بهره‌برداری از استخر و زمین مینی‌فوتبال در جزیره ابوموسی با حضور وزیر ورزش و جوانان
افزایش ابتلا به آنفولانزا در هرمزگان با شروع فصل پاییز
یزدانی و رحمانی در رنکینگ جهانی تنیس صعود کردند
ارزش معاملات گواهی سپرده طلا به ۲ همت رسید
آغاز ثبت‌نام مرحله جدید عرضه خودروهای وارداتی در سامانه یکپارچه؛ مسدودسازی ۵۰۰ میلیون تومان شرط اصلی
ترکیب سپاهان مقابل الحسین اردن اعلام شد
موافقت وزیر ورزش با تکمیل زمین ورزشی روستای کوه‌حیدر بشاگرد
تعداد کارت‌های سوخت جایگاه‌ها ثابت است/ اتصال کارت به کد ملی فعلاً امکان‌پذیر نیست
جزئیات شیوه جدید کالابرگ الکترونیک؛ دهک‌های ۴ تا ۷ نیز به‌زودی مشمول می‌شوند
هشدار سازمان غذا و دارو درباره مصرف نمک‌های رنگی؛ ادعاهای درمانی پایه علمی ندارد
خبر مالیات از تراکنش کارتخوان تکذیب شد
