مهمانی توده‌ها به میزبانی زنان!

یک مشکل بسیار شایع

اصطلاح بیماری فیبروکیستیک پستان، به وضعیتی اشاره دارد که در آن بافت پستان حالت توده‌ای یا گره‌دار پیدا می‌کند و گاهی با درد همراه است. ولی باید توجه داشت که این وضعیت، یک بیماری واقعی محسوب نمی‌شود و خطری برای سلامت فرد ندارد. به همین دلیل امروزه بسیاری از متخصصان از واژه تغییرات فیبروکیستیک پستان استفاده می‌کنند تا ماهیت غیر پاتولوژیک (غیر بیماری‌زا) آن را بهتر نشان دهند. تغییرات فیبروکیستیک پستان بسیار شایع هستند و برآورد می‌شود که حدود 30 تا 60 درصد از زنان، به ویژه در سنین 30 تا 50 سالگی (دوره‌ای که فعالیت هورمونی بدن در اوج است) این وضعیت را تجربه می‌کنند. پس از یائسگی، بروز این تغییرات نادر محسوب می‌شود مگر در شرایطی که فرد زیر نظر پزشک از داروهای جایگزین هورمونی مانند استروژن یا پروژسترون استفاده کند. این تغییرات معمولا بافت پستان را توده‌ای، حساس یا دردناک می‌کنند، اما خوش خیم به حساب می‌آیند و جای نگرانی وجود ندارد.

در بسیاری از موارد، اگر تغییرات فیبروکیستیک پستان فقط باعث ناراحتی خفیف شوند، نیازی به درمان پزشکی نیست. با این حال، گزینه‌هایی برای مدیریت درد و بهبود کیفیت زندگی در دسترس هستند.

به دنبال چه علائمی باشید؟

تغییرات فیبروکیستیک پستان همیشه با علائم همراه نیستند. برخی افراد ممکن است درد، حساسیت یا احساس توده مانند در پستان (به ویژه در ناحیه بالایی و خارجی پستان‌ها) را تجربه کنند.

این علائم معمولا پیش از شروع قاعدگی شدت می‌گیرند و پس از آن کاهش می‌یابند. به طور کلی، وجود توده یا نواحی ضخیم شده در پستان که معمولا با بافت اطراف ترکیب می‌شوند و مرز مشخصی ندارند، از علائم فیبروکیستیک می‌تواند باشد. همچنین بافت گره‌دار یا توده‌ای که اندازه و شکل آن با چرخه قاعدگی تغییر می‎‌کند. ترشح سبز یا قهوه‌ای تیره از نوک پستان که معمولا بدون فشار یا فشردگی نشت می‌کند اما خونی نیست، ممکن است نشان دهنده ابتلا به فیبروکیستیک باشد. تغییرات ناشی از فیبروکیستیک معمولا متقارن هستند و در هر دو پستان وجود دارند.

هورمون‌ها مقصرند؟

علت دقیق تغییرات فیبروکیستیک پستان هنوز دقیقا مشخص نشده است اما متخصصان بر این باورند که هورمون‌هایی چون استروژن، در بروز این تغییرات نقش دارند. نوسانات سطح هورمون‌ها در طول چرخه قاعدگی می‌توانند باعث ناراحتی پستان و ایجاد نواحی گره‌دار شوند که هنگام لمس، دردناک، حساس و متورم به نظر می‌رسند.

در بیشتر موارد تغییرات فیبروکیستیک پستان طبیعی هستند و جای نگرانی وجود ندارد. با این حال مشورت با پزشک ضروری است به ویژه در شرایطی که توده‌ای جدید یا ناحیه‌ای سفت و ضخیم در پستان ایجاد شود و باقی بماند. درد مداوم یا رو به تشدید در ناحیه خاص از پستان نیز باید مورد توجه قرار بگیرد. چنانچه تغییرات پستان پس از پایان دوره قاعدگی همچنان ادامه یابد، باید با پزشک مشورت کرد. در صورتی که توده بررسی شده بزرگ شود یا تغییراتی در آن به وجود بیاید نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.

پزشک معمولا با معاینه فیزیکی و بررسی سابقه علائم، وضعیت را ارزیابی می‌کند. در صورت نیاز، سونوگرافی یا ماموگرافی برای بررسی دقیق‌تر بافت پستان انجام می‌شود. اگر توده‌ای مشکوک باشد، ممکن است نمونه‎‌برداری (بیوپسی) نیز توصیه شود.

مرهمی برای درد

خانم‎‌ها پیش از اینکه به اقدامات خانگی روی بیاورند باید از علت درد اطمینان داشته باشند و بررسی‌های دوره‌ای را تحت نظر پزشک انجام دهند.

استفاده از کمپرس گرم می‌تواند به کاهش درد ناشی از تغییرات فیبروکیستیک پستان کمک کند. کمپرس‌های گرم آماده در داروخانه‌ها موجود هستند اما در صورت عدم دسترسی به این محصول، می‌توان حوله‌ای را در آب گرم قرار دارد یا در بطری، آب گرم ریخت. دمای کمپرس گرم نباید بیش از حد باشد چون باعث آسیب به پوست و سوختگی خواهد شد.

چنانچه التهاب یا تورم وجود داشته باشد، نباید کمپرس گرم انجام داد. شناخت گزینه‌های دارویی و زمان مناسب برای مراجعه به پزشک می‌تواند به مدیریت بهتر علائم کمک کند. همچنین استفاده از ژل‎‌های موضعی یا داروهای خوراکی باید تحت نظر پزشک انجام شود تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود. گاهی در شرایطی که درد شدید باشد و کنترل نشود، پزشک ممکن است درمان‌های هورمونی را در نظر بگیرد. البته انجام این کار با توجه به شرایط فرد انجام خواهد شد و به همه افراد توصیه نمی‌شود در نتیجه خانم‌ها نباید به شکل خودسرانه به مصرف داروهای هورمونی روی بیاورند. مصرف این داروها بدون مشورت پزشک، عوارض زیادی دارد.

رابطه تغذیه و فیبروکیستیک

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که رژیم غذایی می‌تواند علائم فیبروکیستیک را تشدید کند در حالی‌که این باور نادرست محسوب می‌شود تاکنون هیچ رابطه علت و معلولی قطعی بین رژیم غذایی و تغییرات فیبروکیستیک به اثبات نرسیده است.

با این حال، برخی مطالعات قدیمی پیشنهاد کرده‌اند که مصرف زیاد کافئین ممکن است علائم را تشدید کند، هر چند این یافته‌ها قطعی نیستند. رژیم غذایی کم چرب نیز تاثیر مشخصی در کاهش علائم نشان نداده است. ورزش منظم و تکنیک‌های آرام‌سازی مانند یوگا و تنفس عمیق می‌توانند به کاهش درد و بهبود وضعیت عمومی کمک کنند.

روزنامه صبح ساحل