اقتصادی
در روزهایی که اجرای قانون حذف چهار صفر از پول ملی با ابلاغ رئیس مجلس شورای اسلامی به رئیس‌جمهور رسماً آغاز شده و بحث تغییر واحد پول از ریال به تومان در صدر گفت‌وگوهای اقتصادی کشور قرار گرفته، موضوع دیگری نیز نگاه‌ها را به خود جلب کرده است: پول دیجیتال ملی یا همان ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC).تحولی که به گفته «هادی ابراهیمی»، کارشناس اقتصادی و سیاسی، می‌تواند فصل تازه‌ای در نظام پولی جهان رقم بزند. ابراهیمی در گفت‌وگو با ما تأکید می‌کند:«پول دیجیتال در حقیقت همان اسکناس رسمی است، اما بدون شکل فیزیکی. تفاوت اصلی آن با کارت بانکی در محل نگهداری دارایی‌هاست؛ در کارت بانکی، پول در حساب بانک‌های تجاری قرار دارد، اما در پول دیجیتال، دارایی مردم مستقیماً در حساب بانک مرکزی نگهداری می‌شود.»
چرا دولت‌ها به سوی پول دیجیتال ملی می‌روند؟
ابراهیمی با استناد به گزارش بانک تسویه‌حساب‌های بین‌المللی (BIS) در سال ۲۰۲۴ می‌گوید:«دولت‌ها به دلایل گوناگونی به سمت توسعه ارز دیجیتال ملی حرکت می‌کنند؛ از جمله کاهش وابستگی به دلار و شبکه‌های مالی جهانی مانند سوئیفت، کنترل مؤثرتر تورم و نقدینگی، افزایش شفافیت مالی، مقابله با پول‌شویی و فرار مالیاتی، و کاهش هزینه‌های چاپ اسکناس.» وی اضافه کرد: «در برخی کشورها مانند چین و روسیه، ایجاد پول دیجیتال ملی هدفی راهبردی برای مقابله با تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی بین‌المللی نیز دارد.»
رمزارزها؛ فناوری آینده، نه پول رسمی
ابراهیمی در پاسخ به این پرسش که آیا رمزارزهایی نظیر بیت‌کوین می‌توانند جایگزین پول رسمی شوند، تصریح کرد: «احتمال آن بسیار اندک است. رمزارزها نوسان شدید دارند و هیچ دولتی حاضر نیست کنترل سیاست پولی خود را به یک شبکه غیرمتمرکز واگذار کند.» این کارشناس اقتصادی تأکید می‌کند که دولت‌ها از فناوری‌های رمزارزی مانند بلاک‌چین بهره خواهند گرفت، اما «پول رسمی کشورها باید زیر نظر بانک مرکزی باقی بماند.»
مزایا و چالش‌های پنهان پول دیجیتال
ابراهیمی درباره منافع این تحول برای مردم گفت: «انتقال سریع و بدون کارمزد، کاهش خطاهای بانکی، جلوگیری از جعل، امکان پرداخت آفلاین و فراهم‌سازی دسترسی برای افراد فاقد حساب بانکی از جمله مزایای پول دیجیتال است.»
وی نسبت به پیامدهای نظارتی هشدار داد:«تمام تراکنش‌ها در پایگاه داده بانک مرکزی ثبت می‌شود، بنابراین دولت‌ها می‌توانند دخل‌وخرج افراد را به‌طور کامل ردیابی کنند. این مسئله هرچند به شفافیت اقتصادی کمک می‌کند، اما ممکن است منجر به نظارت بیش از حد و نقض حریم خصوصی شود.» این کارشناس اقتصادی همچنین به خطر کاهش منابع بانک‌های تجاری در نتیجه انتقال سپرده‌ها به بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: «کشورها از سیستم‌های رمزنگاری چندلایه و بلاک‌چین داخلی استفاده می‌کنند، اما هیچ سامانه‌ای کاملاً غیرقابل نفوذ نیست. به همین دلیل نسخه‌های آفلاین و پشتیبان برای حفظ امنیت و پایداری طراحی می‌شود.»
رمزریال؛ گام ایران در مسیر آینده پولی
در ایران نیز همزمان با اجرای سیاست حذف چهار صفر، پروژه رمزریال به‌عنوان تجربه بومی پول دیجیتال در حال اجراست. ابراهیمی در این‌باره می‌گوید:«ایران با همکاری بانک مرکزی و پست‌بانک، طرح آزمایشی رمزریال را آغاز کرده است. هرچند از نظر فنی پیشرفت‌هایی حاصل شده، اما نبود قانون مشخص درباره مالکیت داده‌ها و حفظ حریم خصوصی، از چالش‌های مهم پیش‌روی اجرای گسترده این طرح است. جلب اعتماد عمومی در این مرحله حیاتی است.»
آینده‌ای ترکیبی از فناوری و سیاست
به باور ابراهیمی، در صورت اجرای صحیح، پول دیجیتال می‌تواند ابزار مؤثری برای کنترل تورم باشد؛ اما در صورت مدیریت نادرست، موجب بی‌اعتمادی عمومی و افزایش گرایش به ارزهای خارجی یا رمزارزها خواهد شد.
ابراهیمی می‌گوید: «پول دیجیتال نه جایگزین رمزارزهاست و نه پایان اسکناس؛ بلکه آغاز دوران جدیدی است که در آن، فناوری و سیاست در کنار هم آینده نظام مالی را شکل می‌دهند.»
بر پایه پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول (IMF)، تا سال ۲۰۳۵ بیش از ۴۰ کشور ارز دیجیتال ملی خود را عرضه خواهند کرد و سهم اسکناس در مبادلات روزمره به کمتر از ۱۰ درصد کاهش می‌یابد.
ابراهیمی در پایان تأکید کرد:«آینده پول، ترکیبی از ارز دیجیتال ملی، رمزارزهای قانون‌گذاری‌شده و پرداخت‌های الکترونیکی است. اگر این تحول با شفافیت و اعتماد عمومی همراه شود، می‌تواند نظمی تازه در اقتصاد جهانی ایجاد کند.»
روزنامه صبح ساحل
جدیدترین اخبار
داور هرمزگانی مسابقات را قضاوت کرد
صعود قطعی سپاهان به مرحله بعد لیگ قهرمانان با پیروزی ۲–۰ مقابل الحسین
ثبت‌نام عمره مفرده ماه‌های رجب و شعبان از یکشنبه شروع می‌شود
اعلام رسمی سیدبندی جام جهانی از سوی فیفا/ تیم‌ملی در سید دوم جای گرفت
سقوط کامیون به دریا در بندرلافت؛ نوزاد خانواده آسیب دید
بهره‌برداری از استخر و زمین مینی‌فوتبال در جزیره ابوموسی با حضور وزیر ورزش و جوانان
افزایش ابتلا به آنفولانزا در هرمزگان با شروع فصل پاییز
یزدانی و رحمانی در رنکینگ جهانی تنیس صعود کردند
ارزش معاملات گواهی سپرده طلا به ۲ همت رسید
آغاز ثبت‌نام مرحله جدید عرضه خودروهای وارداتی در سامانه یکپارچه؛ مسدودسازی ۵۰۰ میلیون تومان شرط اصلی
ترکیب سپاهان مقابل الحسین اردن اعلام شد
موافقت وزیر ورزش با تکمیل زمین ورزشی روستای کوه‌حیدر بشاگرد
تعداد کارت‌های سوخت جایگاه‌ها ثابت است/ اتصال کارت به کد ملی فعلاً امکان‌پذیر نیست
جزئیات شیوه جدید کالابرگ الکترونیک؛ دهک‌های ۴ تا ۷ نیز به‌زودی مشمول می‌شوند
هشدار سازمان غذا و دارو درباره مصرف نمک‌های رنگی؛ ادعاهای درمانی پایه علمی ندارد
خبر مالیات از تراکنش کارتخوان تکذیب شد
