سفره فیلترینگ

اولین مانع؛ شورای عالی و فضای مجازی و ترکیب اعضا آن

بر اساس تغییرات ساز و کارهای تصمیم‌گیری در سال‌های اخیر اغلب مسائل مهم کشور باید از طریق شورای‌های متعددی حل و فصل شوند. این شوراها متشکل از اعضای قوای سه‌گانه و دیگر‌ نهاد‌های نظامی، اطلاعاتی و یا افراد حقیقی هستند که تصمیم‌گیری و فراتر از آن قانون‌گذاری می‌کنند! این موضوع یعنی اینکه شوراها مانند شورای عالی فضای مجازی می‌توانند در مسائل مربوط به حوزه خود مانند مدیریت شبکه‌های اجتماعی قانون‌گذاری انجام دهند. پس در نتیجه آن‌ها خارج از ساز و کارهای دولت و مجلس که سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری می‌کنند، می‌توانند قانون‌گذاری و عمل کنند. این بدان معناست که اگر دولت موافق رفع فیلترینگ باشد و اکثریت مجلس هم همراه دولت باشد، نمی‌توانند کاری از پیش ببرند زیرا شورای عالی فضا مجازی اگر مخالف رفع فیلتر باشد با یک مصوبه تمام تصمیمات آن‌ها را به نحوی وتو می‌کند و اجازه رفع فیلترینگ را نمی‌دهد. اتفافی که در حال حاضر رخ داده است. اکثریت اعضا شورای عالی فضا مجازی از جناح سیاسی و فکری مقابل رئیس جمهور و مخالف رفع فیلترینگ هستند.

پس در گام اول ساز و کار تصمیم‌گیری در قالب شورای عالی فضای مجازی و ترکیب اعضای شورا است که اجازه رفع فیلترینگ را نمی‌دهد.

استدلال مخالفان رفع فیلتر چیست؟

مخالفان رفع فیلتر یا بهتر بگوییم موافقان فیلترینگ گسترده استدلال می‌کنند که شبکه‌های اجتماعی خارجی در برابر محتوای غیرقانونی یا محتوایی که بر علیه امنیت ملی ما است، با دستگاه‌های قضایی و امنیتی همکاری نمی‌کنند. آن‌ها می‌گویند مالکان و مدیران شبکه‌های اجتماعی باید یک دفتر نمایندگی در داخل ایران راه‌اندازی کنند تا از طریق نمایندگی استعلام‌های لازم دریافت شود و در موارد لازم از جمله درز اطلاعات کاربران ایرانی، پاسخگو باشند. خواسته‌ای که در شرایط فعلی کشورمان با وجود تحریم‌های گسترده و استقبال کاربران ایرانی با استفاده فیلترشکن هیچگاه مورد پذیرش نخواهد بود. بی‌راه نیست اگر بگوییم افرادی که چنین خواسته‌هایی را از مدیران شبکه‌های اجتماعی خارجی دارند تنها می‌خواهند کلاف فیلترینگ را با یک حرکت به ظاهر قانونی و دغدغه‌مند پیچیده‌تر کنند.

منافع اقتصادی و سیاسی حامیان فیلترینگ

در سال‌های اخیر گزارش‌های متعددی از منافع اقتصادی فروش فیلترشکن‌ها منتشر شده است. همچنین برخی می‌گویند شبکه‌های اجتماعی داخلی منافع زیادی را به دلیل فیلترینگ و محدودیت‌ شبکه‌‌های اجتماعی خارجی به دست می‌آورند.

بسیاری از مردم به دلیل کندی اینترنت و عدم اتصال به فیلترشکن به ناچار از شبکه‌های داخلی استفاده می‌کنند. روند رو به رشد استفاده از شبکه‌های داخلی بعد از آغاز فیلترینگ گسترده آغاز شد و اکنون بیم آن است تا با رفع فیلترینگ این شبکه‌ها مخاطبان خود را از دست دهند‌. از دست دادن این مخاطبان یعنی از دست رفتن درآمد‌های شبکه‌های اجتماعی داخلی که از بازدید مخاطبان به دست می‌آید. البته مهم‌تر از کاهش مخاطبان، کاهش یا حذف بودجه‌هایی است که بدون رضایت مردم تاکنون به مدیران و توسعه‌دهندگان پلتفرم‌های داخلی پرداخت می‌شد تا جایگزین پلتفرم خارجی شوند. بودجه‌هایی که به نظر به مشام برخی‌ها خوش آمده و فعلا نمی‌خواهند آن‌ها را از دست دهند.

غیرمنطقی است اگر بخواهیم نظرات کارشناسان در مورد فیلترینگ و اصرار مخالفان رفع فیلتر را کنار هم بگذاریم و نتیجه‌گیری عاملی جز منافع شخصی یا سیاسی باشد.

مخالفان رفع فیلتر در شرایطی که عموم جامعه خواهان رفع فیلتر هستند تنها می‌توانند دوانگیزه برای ایجاد مانع بر سر راه دولت داشته باشند. یک انگیزه می‌تواند منفعت شخصی و درآمد حاصل از فیلترینگ باشد.

انگیزه دیگر هم می‌تواند سیاسی باشد. در شرایطی که جامعه ایران خواهان رفع فیلترینگ هستند، رفع فیلتر توسط دولت مسعود پزشکیان یک امتیاز مثبت برای او و حامیانش خواهد بود.

حال مخالفان رفع فیلتر و مخالفان پزشکیان با ایجاد مانع می‌خواهند مانع تحقق وعده رئیس جمهور پزشکیان باشند تا او نتواند بار دیگر پشتوانه مردمی و اجتماعی خودش را بازگرداند.