طرح جامع «تپش» با هدف تفکیک پسماند از مبدا در بندرعباس آغاز شد

مهدی نوبانی، شهردار بندرعباس، از آغاز رسمی طرح تفکیک پسماند از مبدأ خبر داد و این اقدام را «نمادی از پیشرفت و مسئولیت‌پذیری شهروندان بندرعباس در قبال محیط‌زیست» دانست.

او با اشاره به اهمیت اجرای این طرح گفت: «شهروندان می‌توانند با نصب اپلیکیشن‌های ویژه، نوع زباله شامل خشک، تر، کاغذ یا شیشه را مشخص کنند تا نیروهای خدمات شهری بر اساس آن، عملیات جمع‌آوری را انجام دهند.»

به گفته نوبانی، طرح تفکیک پسماند از مبدأ در چهار نقطه شهر شامل شهرک طلایی (منطقه یک)، شهرک ولی‌عصر (منطقه دو)، محله سیدکامل (منطقه سه) و چند منطقه دیگر آغاز شده و برای اجرای آن ۴۰۰ دستگاه هوشمند مستقر خواهد شد.

شهردار بندرعباس با تأکید بر نقش این طرح در ارتقای پاکیزگی شهری و حفاظت از محیط‌زیست افزود: «از شهروندان درخواست می‌شود زباله‌های خود را رأس ساعت ۹ شب در نقاط تعیین‌شده قرار دهند تا از پراکندگی زباله‌ها و حضور حیوانات در معابر جلوگیری شود.»

او همچنین از همکاری و همراهی مردم در تحقق اهداف زیست‌محیطی و بهبود مدیریت پسماند شهری قدردانی کرد.

طرح «تپش»؛ موتور محرک مدیریت پسماند بندرعباس

پطرس ترابی، رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری بندرعباس، نیز در این مراسم گفت: طرح تفکیک پسماند از مبدأ با عنوان «تپش» به‌عنوان بخش اصلی مدیریت پسماند شهری، پس از چند سال وقفه دوباره در بندرعباس راه‌اندازی شده است.

وی با بیان اینکه «تپش» در واقع قلب سیستم مدیریت پسماند شهری است، افزود: «تمامی مراحل جمع‌آوری و پردازش زباله از تفکیک در مبدأ آغاز می‌شود. این طرح که از سال ۹۷ و ۹۸ متوقف شده بود، اکنون با پیگیری‌های شهردار و حمایت مدیران استانی دوباره فعال شده است.»

ترابی تصریح کرد: فاز نخست اجرای طرح در شهرک طلایی، شهرک ولی‌عصر، محله سیدکامل و منطقه چهار آغاز می‌شود و ۴۰۰ دستگاه هوشمند برای اجرای آن در نظر گرفته شده است. همچنین بروشورهای آموزشی در اختیار شهروندان قرار گرفته تا با شیوه استفاده از نرم‌افزار و نحوه تفکیک آشنا شوند.

به گفته او، نرم‌افزار «تپش» دو بخش دارد: بخش نخست برای ثبت درخواست شهروندان و تعیین زمان جمع‌آوری، و بخش دوم که ارتباط مستقیم اپراتورها با خودروهای جمع‌آوری را فراهم می‌کند، تا یک ماه آینده فعال خواهد شد.

رئیس سازمان مدیریت پسماند از ایجاد کانکس‌های ویژه تفکیک پسماند در سطح شهر نیز خبر داد و گفت: «در هر منطقه حدود ۱۲ محل مشخص برای تحویل زباله‌های تفکیک‌شده در نظر گرفته شده تا شهروندانی که از اپلیکیشن استفاده نمی‌کنند، بتوانند پسماند خود را به‌صورت دستی تحویل دهند.»

او با اشاره به حجم بالای زباله تولیدی در بندرعباس گفت: «روزانه بین ۳۵۰ تا ۳۶۰ تُن پسماند در شهر تولید می‌شود که به دلیل تفکیک‌نشدن مستقیماً به سایت دفن منتقل می‌شود. با اجرای طرح "تپش" و بهره‌برداری از خط پردازش جدید تا سه ماه آینده، انتظار داریم سهم قابل‌توجهی از این حجم وارد چرخه بازیافت شود.»

ترابی در پایان با قدردانی از حمایت شهردار بندرعباس، استاندار هرمزگان و دیگر مدیران استانی، ابراز امیدواری کرد که با مشارکت مردم، مدارس و ادارات، بندرعباس به یکی از شهرهای پیشرو کشور در زمینه مدیریت پسماند و حفاظت از محیط‌زیست تبدیل شود.

طرح «تپش» قلب تپنده مدیریت پسماند بندرعباس

موحدی، معاون خدمات شهری شهرداری بندرعباس با اعلام اجرای طرح جامع «تپش» اظهار کرد: این طرح با عنوان کامل «طرح جامع تپش، تفکیک پسماند از مبدا با محوریت آموزش شهروندی و مدیریت مشارکتی پسماند شهری» طراحی شده و هدف اصلی آن، نهادینه‌سازی فرهنگ تفکیک زباله از مبدا در میان شهروندان است.

وی با بیان اینکه مدیریت پسماند شهری یکی از چالش‌های اساسی شهرهای بزرگ به‌ویژه در مناطق جنوبی کشور است، افزود: شهر بندرعباس به دلیل جمعیت بالا، شرایط آب‌وهوایی خاص و رشد سریع سکونتگاه‌های شهری، با حجم بالایی از تولید پسماند مواجه است. متأسفانه بخش عمده‌ای از این پسماندها بدون تفکیک دفن می‌شود و علاوه بر تحمیل هزینه‌های سنگین، اثرات زیست‌محیطی قابل‌توجهی به‌جا می‌گذارد.

موحدی در توضیح ابعاد این چالش گفت: در شهرهایی مانند شیراز، زباله‌ها به‌صورت یک روز در میان جمع‌آوری می‌شود، اما در بندرعباس به‌دلیل شرایط آب‌وهوایی و گرمای بالا، جمع‌آوری زباله باید هر روز انجام شود. وی افزود: «روزانه حدود ۳۵۰ تن زباله در بندرعباس جمع‌آوری و دفن می‌شود که این رقم بسیار قابل‌توجه است و حجم زیادی از منابع، زمان و هزینه را به مجموعه شهرداری تحمیل می‌کند. از این‌رو اجرای طرح تپش می‌تواند در کاهش این حجم پسماند نقش مؤثری ایفا کند.»

به گفته‌ی موحدی، طرح «تپش» بر پایه دو محور اساسی طراحی شده است؛ نخست، آموزش و فرهنگ‌سازی عمومی برای تغییر رفتار شهروندان در زمینه مدیریت پسماند و دوم، مدیریت مشارکتی شهری با تکیه بر همکاری مردم، مدارس، مراکز تجاری و مجتمع‌های مسکونی.

وی ادامه داد: در اجرای این طرح، سازمان مدیریت پسماند شهرداری بندرعباس به عنوان نهاد تخصصی اجرایی و نظارتی عمل می‌کند و با همکاری معاونت خدمات شهری، آموزش‌های لازم به ساکنان مناطق مختلف شهری ارائه خواهد شد. این آموزش‌ها شامل نحوه تفکیک زباله خشک و تر، روش صحیح نگهداری زباله‌های خانگی، و زمان‌بندی جمع‌آوری تفکیک‌شده پسماندهاست.

معاون خدمات شهری شهرداری بندرعباس همچنین از اجرای فاز نخست این طرح در چهار منطقه شهرداری خبر داد و گفت: «در گام اول، اجرای پایلوت به ما این امکان را می‌دهد که چالش‌ها، ضعف‌ها و ظرفیت‌های موجود را شناسایی کنیم و پس از ارزیابی نتایج، طرح را در سایر مناطق شهر توسعه دهیم.»

وی در ادامه با تأکید بر نقش کلیدی شهروندان در موفقیت طرح گفت: «بدون همراهی مردم، هیچ طرح پسماندی به نتیجه مطلوب نمی‌رسد. ما به‌دنبال آن هستیم که از یک مدل صرفاً خدماتی به یک مدل مشارکتی تغییر مسیر دهیم؛ مدلی که در آن شهروندان نه فقط مصرف‌کننده خدمات شهری، بلکه همکار و شریک شهرداری در مدیریت پسماند باشند.»

موحدی با اشاره به برنامه‌های فرهنگی طرح «تپش» افزود: «در کنار اجرای طرح، برنامه‌های آموزشی و تبلیغاتی گسترده‌ای در سطح شهر اجرا می‌شود. این برنامه‌ها شامل کارگاه‌های آموزشی در مدارس، مساجد و فرهنگسراها، برگزاری نمایشگاه‌های بازیافت، نصب تابلوهای اطلاع‌رسانی، تولید محتواهای آموزشی در فضای مجازی و همکاری با سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در حوزه محیط‌زیست است.»

وی اضافه کرد: «یکی از اهداف جانبی طرح تپش، ایجاد اشتغال در بخش بازیافت است. با تفکیک اصولی پسماند از مبدا، مواد قابل بازیافت با کیفیت بالاتری جمع‌آوری می‌شوند که می‌تواند زمینه فعالیت کارگاه‌ها و صنایع بازیافتی را در شهر تقویت کند.»

موحدی در پایان خاطرنشان کرد: «اجرای طرح تپش گامی مهم در مسیر تحقق شهری پاک، زیبا و پایدار است. با اجرای کامل این طرح، علاوه بر کاهش هزینه‌های دفن زباله، سلامت عمومی شهروندان نیز ارتقا یافته و کیفیت زیست شهری به شکل محسوسی بهبود می‌یابد. امیدواریم با همکاری مردم، بتوانیم بندرعباسی بسازیم که الگویی موفق در مدیریت مشارکتی پسماند برای سایر شهرهای کشور باشد.»