ذات توقف‌ناپذیر اشغالگری

بازپس‌گیری کنترل بر جنوب لبنان؛ بازگشت به دوران اشغال

جنوب لبنان از دهه ۱۹۸۰ تا سال ۲۰۰۰ میلادی، تحت اشغال مستقیم ارتش اسرائیل بود.

رژیم صهیونیستی پس از حمله سال ۱۹۸۲، با ادعای ایجاد منطقه امنیتی، بخش‌هایی از خاک لبنان را در کنترل خود گرفت و تا نزدیک بیروت پیشروی کرد. این حضور ۱۸ ساله، هزینه‌های سنگینی بر اسرائیل تحمیل کرد؛ تلفات انسانی، فشار افکار عمومی داخلی و مقاومت بی‌امان نیروهای لبنانی به‌ویژه حزب‌الله، در نهایت موجب عقب‌نشینی اسرائیل در ماه مه ۲۰۰۰ شد.

اکنون، پس از حدود دو دهه، تحرکات جدید در جنوب لبنان یادآور همان الگوی گذشته است. به گفته منابع میدانی، نیروهای اسرائیلی تلاش دارند برخی نقاط مرتفع و راهبردی را در مرز اشغال کنند تا نوعی حضور امنیتی یا نظارتی ایجاد کنند. از نگاه تحلیلگران، این اقدام بیش از آنکه جنبه نظامی داشته باشد، حامل پیامی سیاسی است: بازگرداندن حس تسلط اسرائیل بر نوار مرزی و جلوگیری از تبدیل جنوب لبنان به عمق استراتژیک محور مقاومت.

مهار حزب‌الله و جلوگیری از بازسازی قدرت مقاومت

پس از خروج اسرائیل از لبنان، حزب‌الله به‌عنوان نیروی اصلی مقاومت در منطقه شناخته شد و توانست با تکیه بر حمایت مردمی و منطقه‌ای، به یکی از بازیگران مهم نظامی و سیاسی لبنان تبدیل شود.

نبرد ۳۳ روزه در سال ۲۰۰۶ و نیز درگیری‌های سال‌های اخیر، موقعیت حزب‌الله را در محور مقاومت تثبیت کرد و آن را به نماد بازدارندگی در برابر اسرائیل بدل ساخت.

با این حال، تحولات پس از جنگ غزه و درگیری‌های مرزی از اکتبر ۲۰۲۳، نشان داد که اسرائیل قصد دارد از طریق فشارهای پیوسته، توان حزب‌الله را فرسوده کند.

منابع غربی می‌گویند حزب‌الله در حال بازسازی نیروها و تجهیزات خود است، اما اسرائیل می‌کوشد مانع بازیابی قدرت کامل آن شود.از منظر جمهوری اسلامی ایران، این تلاش‌ها بخشی از یک جنگ ترکیبی علیه محور مقاومت است؛ زیرا تضعیف حزب‌الله، در معادله امنیتی منطقه تغییر ایجاد می‌کند.

در عین حال، اسرائیل امیدوار است با تداوم فشار و عملیات محدود، فضای داخلی لبنان را نیز علیه حزب‌الله تحریک کند و جایگاه آن را در ساختار سیاسی کشور متزلزل سازد.

ایجاد رعب منطقه‌ای و هشدار به ایران و ترکیه

سومین هدف اسرائیل از این تحرکات، جنبه‌ای روانی و منطقه‌ای دارد. رژیم صهیونیستی همواره در سیاست خارجی خود بر نمایش قدرت و بازدارندگی از طریق ترس تکیه کرده است.

عملیات در خاک لبنان، حتی اگر محدود باشد، حامل پیامی روشن برای کل منطقه است: اسرائیل آماده است که در هر نقطه‌ای که احساس تهدید کند، به‌صورت پیش‌دستانه وارد عمل شود.

این پیام به نظر می‌رسد بیش از همه متوجه ایران است. برخی ادعا می‌کنند که اسرائیل از طریق میدان لبنان، جنگ بازدارندگی خود را با ایران ادامه می‌دهد.

به همین دلیل، رسانه‌های صهیونیستی در پوشش تحرکات اخیر، به‌طور غیرمستقیم از ادعای متوهمانه مهار نفوذ ایران در سواحل مدیترانه سخن گفته‌اند.

از سوی دیگر، در سطح منطقه، ترکیه نیز یکی از مخاطبان این پیام است. آنکارا در سال‌های اخیر تلاش کرده سیاستی متعادل میان تهران و تل‌آویو در پیش گیرد، اما گسترش حضور نظامی اسرائیل در مرزهای شمالی لبنان می‌تواند توازن امنیتی خاورمیانه را برهم زند. برخی تحلیلگران ترکیه‌ای هشدار داده‌اند که ادامه درگیری میان اسرائیل و محور مقاومت، ممکن است فضای مانور ترکیه را در منطقه کاهش دهد و مسیرهای انرژی و تجارت شرق مدیترانه را تهدید کند.

نبردهای پنهان

تحرکات اخیر اسرائیل در جنوب لبنان، در ظاهر عملیاتی محدود و دفاعی است، اما در واقع بخشی از راهبردی وسیع‌تر برای بازسازی قدرت منطقه‌ای اسرائیل و مقابله با محور مقاومت به شمار می‌آید.

این تحرکات در سه لایه‌ی: میدانی با حضور نظامی در نواحی مرزی برای کنترل جنوب لبنان؛ عملیاتی با تضعیف حزب‌الله؛ روانی و منطقه‌ای با پیام قدرت به تهران، دمشق و آنکارا انجام می‌شود.در مقابل، حزب‌الله و جمهوری اسلامی ایران نیز با تقویت محور مقاومت، تأکید دارند که هرگونه اشغال مجدد لبنان، یا تجاوز به خاک ایران با پاسخ سخت و پشیمان کننده مواجه خواهد شد.

در نهایت، به نظر می‌رسد لبنان بار دیگر به صحنه اصلی تقابل مستقیم اسرائیل تبدیل شده است؛ صحنه‌ای که نتیجه آن نه تنها آینده لبنان، بلکه عدم توازن قدرت در کل خاورمیانه را رقم خواهد زد.

روزنامه صبح ساحل