تاب‌آوری در تحریم

مکانیسم ماشه یعنی چه و چه اثر فوری دارد؟

ابراهیمی توضیح گفت: فعال شدن مکانیسم ماشه به معنای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل است که پیش‌تر در چارچوب برجام تعلیق شده بودند. به گفته وی، اثر فوری این اتفاق شامل کاهش صادرات نفت، دشواری در دسترسی به خدمات بانکی و بیمه‌ای و افزایش هزینه حمل‌ونقل است. این عوامل باعث تضعیف ریال و رشد سریع تورم می‌شود.

او تاکید می‌کند شدت اثر اقتصادی به سرعت واکنش کشورهای ثالث و پاسخ ایران بستگی دارد. در هفته‌های نخست، کاهش درآمدهای ارزی و نگرانی‌های سیاسی به افت ریال و افزایش قیمت کالاها منجر شده و بازار طلا و دلار به‌سرعت واکنش نشان داده است.

دلار و طلا در موج گرانی

ابراهیمی اضافه کرد: رشد قیمت دلار ناشی از ترکیب عوامل روانی و بنیادین است. «مردم هر خبری درباره فشار بین‌المللی می‌شنوند، فوراً انتظار افزایش قیمت دلار را دارند، و این انتظارات خودش قیمت را بالا می‌برد». او به نقش بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: ابزارهایی مثل مدیریت ذخایر ارزی و کنترل محرک‌های پولی در اختیار است، اما فشارهای روانی و محدودیت‌های عملیاتی، تاثیر کنترل را محدود می‌کند. وی در خصوص طلا افزود: «در ایران طلا معمولاً تابع قیمت دلار است، اما روند جهانی طلا هم نمی‌تواند نادیده گرفته شود؛ رشد قیمت‌ها در بازارهای بین‌المللی می‌تواند اثر افزایشی بر بازار داخلی داشته باشد».

اثرات میان‌مدت و بلندمدت تحریم‌ها

ابراهیمی هشدار می‌دهد که اگر مکانیسم ماشه منجر به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل شود، پیامدهای کوتاه‌مدت شامل کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و توقف پروژه‌های نفتی و گازی خواهد بود. «شرکت‌های بین‌المللی معمولاً پروژه‌ها را به تعویق می‌اندازند یا متوقف می‌کنند و این به معنی افزایش بیکاری و کاهش درآمد ارزی است».

ابراهیمی ادامه داد: هدف‌گیری نهادها و افراد کلیدی، افزایش بوروکراسی و هزینه معاملات خارجی، فشار بر اقتصاد ایران را تشدید خواهد کرد. تجربه دوره «فشار حداکثری» نشان داده که مسیرهای جایگزین و شبکه‌های تراکنش غیررسمی می‌توانند تا حدی اثر تحریم‌ها را کاهش دهند، اما هزینه اقتصادی و نوسان بازار همچنان بالا خواهد بود.

فشار مستقیم بر مردم و گرانی کالاها

ابراهیمی با اشاره به فشار تورمی بر مردم می‌گوید: «موج گرانی‌ها بیش از هر چیز برای اقشار کم‌درآمد قابل لمس است؛ قیمت کالاهای اساسی و اجاره‌بها سریع‌تر افزایش می‌یابد و قدرت خرید کاهش می‌یابد». او تأکید کرد که هر شوک سیاسی به‌سرعت در قیمت دلار و طلا منعکس می‌شود و مردم به دنبال حفظ ارزش دارایی‌های خود هستند.

ابراهیمی برای کاهش فشار اقتصادی بر مردم راهکارهایی چون تقویت ذخایر ارزی، مدیریت دقیق محرک‌های پولی، اجرای برنامه‌های حمایتی هدفمند برای اقشار کم‌درآمد و شفاف‌سازی درباره آثار و راهکارهای اقتصادی پیشنهاد کرد. او معتقد است این اقدامات می‌تواند از تشدید نگرانی‌ها و التهاب روانی در جامعه جلوگیری کند و ناآرامی‌های اجتماعی را کاهش دهد.

آینده بازار ارز و طلا

ابراهیمی پیش‌بینی می‌کند که روند افزایشی دلار و طلا در ماه‌های آینده ادامه خواهد داشت: «تا زمانی که اثرات روانی و محدودیت‌های ارزی وجود دارد، بازار با نوسانات شدید روبه‌رو خواهد بود. سرمایه‌گذاران خرد باید مراقب باشند و صرفاً به دنبال سود کوتاه‌مدت نباشند». وی در ادامه گفت: سیاست‌گذاران باید همزمان به فکر حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و ایجاد مسیرهای مطمئن برای تجارت خارجی باشند تا اقتصاد در شرایط بحرانی بتواند ثبات نسبی خود را حفظ کند.

ابراهیمی در پایان توصیه کرد: «شفاف‌سازی با مردم، برنامه‌ریزی حمایتی و مدیریت دقیق ذخایر ارزی می‌تواند شوک‌های اقتصادی را کاهش دهد و از تبدیل بحران به ناآرامی در جامعه جلوگیری کند».

روزنامه صبح ساحل