بازگشت آرام به مدار رشد اقتصادی

به گزارش صبح ساحل، در این میان، ایران پس از رشد قابل توجه در سال‌های اخیر، در ۲۰۲۵ با کاهش سرعت مواجه می‌شود، اما همچنان در مسیر مثبت باقی می‌ماند؛ مسیری میانه که هم نشانه‌ای از فشارهاست و هم روزنه‌ای از فرصت‌ها. روند کلی اقتصاد جهانی تصویر کلی که صندوق بین‌المللی پول از آینده ترسیم می‌کند، نشان می‌دهد اقتصاد جهانی در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ همچنان در مسیر رشد باقی خواهد ماند، اما این رشد یکدست و همگن نیست. جهان در حقیقت به دو سرعت متفاوت تقسیم می‌شود: در یک‌سو، آسیا قرار دارد؛ قاره‌ای که موتور اصلی حرکت اقتصاد جهانی لقب گرفته است.هند با نرخ پایدار ۶.۴ درصدی در هر دو سال ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ و چین با رشد ۴.۸ درصدی در ۲۰۲۵ و ۴.۲ درصدی در ۲۰۲۶، همچنان در نقش پیشران‌های اصلی ظاهر می‌شوند. این کشورها نه تنها از جمعیت جوان و بازار داخلی گسترده برخوردارند، بلکه جریان سرمایه و نوآوری را نیز به سمت خود جذب کرده‌اند. در سوی دیگر، بسیاری از اقتصادهای پیشرفته با آهنگی کندتر حرکت می‌کنند.چالش‌هایی همچون جمعیت رو به پیری، افت سرمایه‌گذاری مولد و کاهش تقاضای مصرف‌کننده، رشد آن‌ها را محدود ساخته است. به همین دلیل، فاصله میان اقتصادهای نوظهور و اقتصادهای صنعتی قدیمی بیش از پیش آشکار می‌شود؛ گویی جهان در حال تجربه «جغرافیای نابرابر رشد» است کشورهایی با کمترین آهنگ رشد در سال‌های ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ بر پایه تازه‌ترین داده‌های صندوق بین‌المللی پول، گروهی از اقتصادهای مهم جهان در دو سال آینده با آهنگی کندتر از دیگر کشورها حرکت خواهند کرد. در صدر این فهرست، ایران با رشد ۰.۶ درصدی در ۲۰۲۵ و ۱.۱ درصدی در ۲۰۲۶ دیده می‌شود. پس از آن، آلمان با تنها ۰.۱ درصد رشد در ۲۰۲۵ و بهبود محدود به ۰.۹ درصد در ۲۰۲۶ قرار دارد.ایتالیا نیز با ۰.۵ درصد در ۲۰۲۵ و ۰.۸ درصد در ۲۰۲۶ در جمع اقتصادهای کم‌رمق جای می‌گیرد. ژاپن، سومین اقتصاد بزرگ جهان، رشد ۰.۷ درصدی در ۲۰۲۵ را تجربه خواهد کرد که در سال بعد حتی به ۰.۵ درصد کاهش می‌یابد. کره‌جنوبی، هرچند در سال ۲۰۲۵ تنها ۰.۸ درصد رشد خواهد داشت، اما در ۲۰۲۶ نشانه‌هایی از بازگشت را با ۱.۸ درصد رشد بروز می‌دهد وضعیت ایران در گزارش IMF صندوق بین‌المللی پول در تازه‌ترین برآورد خود، مسیر اقتصاد ایران را در چهار سال اخیر چنین ترسیم کرده است:

• ۲۰۲۳: رشد ۵ درصدی

• ۲۰۲۴: رشد ۳.۵ درصدی

• ۲۰۲۵: کاهش سرعت به ۰.۶ درصد

• ۲۰۲۶: بازگشت ملایم به ۱.۱ درصد

این ارقام نشان می‌دهد که اقتصاد ایران پس از دو سال رشد قابل توجه در ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، وارد مرحله‌ای از کندی می‌شود؛ مرحله‌ای که در ۲۰۲۵ به پایین‌ترین سطح خود می‌رسد و نشانه‌های رکود خفیف را به همراه دارد.

با این حال، چشم‌انداز سال ۲۰۲۶ حاکی از بهبود نسبی و بازگشت آرام به مدار رشد مثبت است.نکته قابل توجه در این گزارش آن است که IMF نسبت به ارزیابی پیشین خود در آوریل ۲۰۲۵، نگاه خوش‌بینانه‌تری به آینده اقتصاد ایران داشته و برآورد رشد سال ۲۰۲۵ را ۰.۳ واحد درصد بالاتر ثبت کرده است. این بازنگری هرچند محدود است، اما نشان می‌دهد که صندوق برخی ظرفیت‌ها و تحولات داخلی را در جهت تقویت روند رشد مد نظر قرار داده است. به بیان دیگر، اقتصاد ایران همچنان در مسیر رشد مثبت باقی خواهد ماند، هرچند آهنگ آن کندتر از بسیاری از اقتصادهای نوظهور منطقه است. این واقعیت، تصویر ترکیبی از چالش‌ها و فرصت‌ها را پیش‌روی سیاست‌گذاران قرار می‌دهد: از یک‌سو فشارهای ساختاری و محدودیت‌های خارجی و از سوی دیگر امکان بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی برای حرکت به سمت رشد پایدارتر مقایسه منطقه‌ای نگاهی به نقشه اقتصادی منطقه نشان می‌دهد که آهنگ رشد کشورها تفاوت‌های معناداری با یکدیگر دارد.

عربستان سعودی با رشد ۳.۶ درصدی در ۲۰۲۵ و ۳.۹ درصدی در ۲۰۲۶ مسیر باثباتی از توسعه را دنبال می‌کند. هند نیز با ثبت رشد ۶.۴ درصدی در هر دو سال، همچنان در جایگاه یکی از سریع‌ترین اقتصادهای جهان باقی می‌ماند. در همین حال، چین با وجود کندشدن شتاب خود از ۴.۸ درصد در ۲۰۲۵ به ۴.۲ درصد در ۲۰۲۶، همچنان یکی از پیشران‌های اصلی رشد جهانی به شمار می‌رود.گزارش تازه صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد که اقتصاد ایران پس از ثبت رشد ۵ درصدی در ۲۰۲۳ و ۳.۵ درصدی در ۲۰۲۴، در سال ۲۰۲۵ به ۰.۶ درصد کاهش می‌یابد و در ۲۰۲۶ با ۱.۱ درصد اندکی بهبود پیدا می‌کند. هرچند این ارقام در مقایسه با اقتصادهای پرشتاب منطقه‌ای مانند هند و عربستان پایین‌تر است، اما مسیر ایران همچنان مثبت باقی مانده و حتی نسبت به برآورد پیشین صندوق، اصلاحی صعودی داشته است. پیام روشن این چشم‌انداز آن است که تداوم حرکت به سمت رشد پایدار نیازمند تقویت سرمایه‌گذاری، ارتقای بهره‌وری و استفاده هوشمندانه از ظرفیت‌های داخلی و منطقه‌ای خواهد بود.