ماموریت در نیویورک

به گزارش صبح ساحل، شش ماه گذشته برای ایران دوره‌ای ویژه و پراتفاق بوده است. جنگ ۱۲ روزه تحمیلی توسط رژیم صهیونیستی و آمریکا بار دیگر نشان داد که دشمنان ملت ایران به دنبال فشار همه‌جانبه هستند؛ فشاری که هم بُعد نظامی دارد و هم در عرصه اقتصادی و سیاسی دنبال می‌شود. این جنگ کوتاه اما در سطح گسترده، علاوه بر خسارات انسانی، پیام آشکاری داشت: ایران همچنان در کانون سیاست‌های خصمانه قدرت‌های بزرگ قرار دارد.

همزمان، اجرایی شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل از پنجم مهرماه، کشور را با چالش جدیدی مواجه کرده است. تحریم‌هایی که در عمل بر تجارت خارجی، مبادلات بانکی و اقتصاد ملی تأثیر مستقیم می‌گذارند و تلاش دارند ایران را در تنگنای بین‌المللی قرار دهند.

به این موارد باید تحولات منطقه‌ای غرب آسیا را هم افزود. بحران‌های امنیتی در فلسطین، لبنان، سوریه، عراق و یمن، رقابت قدرت‌های منطقه‌ای، جنگ‌افروزی‌های اسراییل در منطقه و حضور فعال بازیگران فرامنطقه‌ای مانند آمریکا و ناتو، شرایطی پیچیده ایجاد کرده است. در چنین بستری، ایران ناگزیر است از همه ظرفیت‌های خود برای دفاع از منافع ملی و ارتقای جایگاه منطقه‌ای بهره گیرد.

این واقعیت‌ها نشان می‌دهد که سفر رئیس‌جمهور به نیویورک نه یک سفر عادی یا تشریفاتی، بلکه یک ماموریت تاریخی است؛ ماموریتی که اگر با برنامه‌ریزی دقیق و رویکردی فعال همراه شود، می‌تواند هم در سطح داخلی و هم در سطح جهانی نقطه عطفی برای ایران باشد.

سفر به نیویورک چرا این بار متفاوت است؟

مجمع عمومی سازمان ملل متحد، تریبونی است که در آن همه کشورها، فارغ از قدرت اقتصادی یا نظامی خود، می‌توانند دیدگاه‌ها و مواضعشان را بیان کنند. اما برای ایران این تریبون همیشه اهمیتی دوچندان داشته است؛ چرا که رسانه‌های بین‌المللی معمولاً تصویری یک‌طرفه از کشورمان ارائه می‌دهند و فرصت حضور مستقیم رئیس‌جمهور در برابر رهبران جهان و افکار عمومی جهانی، می‌تواند این تصویر را تغییر دهد.

تجربه نشان داده که حضور روسای جمهور ایران در نیویورک همواره با بازتاب گسترده همراه بوده است. به چند نمونه تاریخی توجه کنیم: سفر آقای خاتمی (۱۳۷۷): طرح ایده «گفت‌وگوی تمدن‌ها» در مجمع عمومی، بازتابی جهانی یافت و ایران را در مرکز توجه قرار داد.

سفر آقای احمدی‌نژاد (۱۳۸۶): سخنرانی او در دانشگاه کلمبیا با وجود فضای انتقادی، به یک رخداد رسانه‌ای جهانی تبدیل شد و صدای ایران را به میلیون‌ها نفر رساند.

سفر آقای روحانی (۱۳۹۲): گفت‌وگوی تلفنی با باراک اوباما در حاشیه اجلاس، نقطه عطفی در روابط ایران و آمریکا شد و اثرات سیاسی قابل توجهی داشت. امسال اما شرایط متفاوت‌تر است.

ایران با فشار حداکثری تحریم‌ها، تبلیغات سنگین رسانه‌ای، و بحران‌های منطقه‌ای روبه‌روست. به همین دلیل، انتظار افکار عمومی از این سفر بسیار بالاست. جامعه ایران منتظر است ببیند رئیس‌جمهور چگونه می‌تواند از این فرصت برای دفاع از حقوق ملت، معرفی واقعیت‌های ایران، مقابله با تبلیغات دشمن و گشودن مسیرهای تازه دیپلماسی استفاده کند.

انتظارات ملی از سفر رئیس‌جمهور

نخستین و مهم‌ترین انتظار از رئیس‌جمهور، ارائه یک سخنرانی قاطع، دقیق و اثرگذار در صحن مجمع عمومی است. این سخنرانی باید هم از نظر محتوا غنی باشد و هم از نظر رسانه‌ای اثرگذار تلقی شود.

رئیس‌جمهور باید حوادث اخیر، به‌ویژه جنگ ۱۲ روزه را به زبانی روشن و مستند بیان کند.

همچنین بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران تاکید کنند؛ با استناد به گزارش‌های رسمی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، باید روشن شود که فعالیت‌های هسته‌ای ایران صرفاً اهداف علمی و پزشکی دارد.رئیس‌جمهور می‌تواند با اشاره به نقش ایران در مبارزه با داعش و کمک به کشورهای همسایه در بحران‌های انسانی، تصویر ایران را به‌عنوان عامل ثبات و امنیت معرفی کند.

باید به جهانیان نشان داده شود که ملت ایران، باوجود تحریم‌ها و تهدیدها، ایستادگی می‌کند و تسلیم فشار خارجی نخواهد شد.

می‌تواند از این فرصت برای بازسازی تصویر ایران بهره ببرد.

دیدارهای دوجانبه و چندجانبه و دیپلماسی در میدان عمل نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. در واقع دومین انتظار ملی، استفاده حداکثری از فرصت دیدار با رهبران کشورهاست. این دیدارها گاه از سخنرانی رسمی هم اثرگذارترند، چون مسیر عملی برای همکاری و تفاهم ایجاد می‌کنند. دیدارهای دوجانبه با کشورهای کلیدی چین و روسیه که نقش تعیین‌کننده‌ای در شورای امنیت دارند. توافق بر سر پروژه‌های اقتصادی یا انرژی می‌تواند پیام روشنی به غرب بفرستد. هند هم به‌عنوان قدرت نوظهور اقتصادی، می‌تواند شریک مهمی برای ایران در حوزه انرژی و ترانزیت باشد. هرچند برخی از کشورهای اروپایی در ماه‌های اخیر علیه ایران موضع گرفته‌اند، اما مذاکره مستقیم می‌تواند از تشدید تنش جلوگیری کند.

گفتگو با رسانه‌ها و حضور در مجامع علمی و دیپلماسی عمومی در قلب آمریکا نیز اثرگذار خواهد بود. این حوزه به همان اندازه دیپلماسی رسمی اهمیت دارد، چرا که بر افکار عمومی تأثیر مستقیم می‌گذارد. مصاحبه با شبکه‌هایی مانند CNN، BBC، الجزیره و حتی رسانه‌های مستقل، این فرصت را می‌دهد که روایت ایران مستقیماً به مردم جهان منتقل شود. رئیس‌جمهور می‌تواند با آوردن مثال‌های عینی از آثار تحریم‌ها بر زندگی مردم عادی ایران، افکار عمومی غرب را تحت تأثیر قرار دهد. سخنرانی در دانشگاه‌هایی مثل کلمبیا یا هاروارد، یا حضور در اندیشکده‌هایی مانند شورای روابط خارجی (CFR)، فرصتی استثنایی برای تأثیرگذاری بر نخبگان آمریکایی است. این محافل نقشی مستقیم در شکل‌دهی به سیاست‌های دولت آمریکا دارند.

پیام اصلی باید این باشد که ملت ایران به دنبال صلح و همکاری است.

یک ماموریت ملی، نه یک سفر تشریفاتی

سفر پزشکیان به نیویورک می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد، مشروط بر آنکه با سه رویکرد اساسی سخنرانی قاطع و اثرگذار در مجمع عمومی برای بازتاب صدای ملت ایران؛

دیدارهای دوجانبه و چندجانبه برای خنثی کردن تبلیغات انزوای ایران و گشودن مسیرهای همکاری و دیپلماسی عمومی از طریق رسانه‌ها و دانشگاه‌ها برای اصلاح تصویر ایران در افکار عمومی غرب همراه شود.

این سفر فرصتی استثنایی است که اگر به‌درستی استفاده شود، می‌تواند هم فشارهای بین‌المللی را مقداری کاهش دهد و هم جایگاه ایران را در نظام جهانی ارتقا بخشد. مردم ایران انتظار دارند که رئیس‌جمهور در این ماموریت تاریخی، صدای عزت، صلح و اقتدار ملی را به گوش جهانیان برساند.