فرودگاه بندرعباس؛ از باند خاکی تا دروازه هوایی بین‌المللی جنوب

آغاز ماجرا در دل شهر

داستان فرودگاه بندرعباس به سال ۱۲۸۴ خورشیدی بازمی‌گردد؛ زمانی که با احداث کنسولگری انگلستان در شهر، اندیشه ساخت یک باند پرواز برای هواپیماها شکل گرفت. نخستین فرودگاه بندرعباس در محدوده کوی فرهنگیان تا پشت انبار شرکت نفت قرار داشت. این باند خاکی ساده که بعدها به «فرودگاه قدیم» شهرت یافت، تا سال ۱۳۳۹ فعال بود و عمدتاً پذیرای هواپیماهای کوچک و دوموتوره ملخی بود.

در آن دوران، هفته‌ای تنها دو پرواز در مسیر بندرعباس به شیراز برقرار می‌شد. مسافران از بندرعباس با هواپیمای ملخی دو موتوره به شیراز می‌رفتند و از آنجا سفر خود را به اصفهان و تهران ادامه می‌دادند. امکانات فرودگاه قدیم بسیار محدود بود و چیزی بیش از یک سایبان کوچک و یک فلاکس آب خنک برای مسافران وجود نداشت.

باند خاکی بندکناران

با توسعه تدریجی شهر و گسترش ساخت‌وساز در اطراف فرودگاه قدیم، ادامه فعالیت آن ممکن نبود. از این رو، در حدود ۲۵ کیلومتری شمال بندرعباس و در منطقه بندکناران، فرودگاهی جدید ساخته شد. این محل حوالی باباغلام و در جنوب شرقی کارخانه آرد قرار داشت.فرودگاه بندکناران نیز همانند فرودگاه فرهنگیان باندی خاکی داشت و تا سال ۱۳۲۹ مورد استفاده قرار می‌گرفت. پروازها همچنان محدود به هواپیماهای کوچک و دوموتوره بود و خدمات فرودگاه نیز در حد ابتدایی باقی مانده بود. در واقع، هر دو باند خاکی ـ یکی در دل شهر و دیگری در حاشیه آن ـ هم‌زمان پذیرای پروازها بودند و چرخ‌های نخستین هواپیماهای مسافربری ایران بر خاک این باندها می‌نشست.

حرکت به سوی فرودگاهی مدرن‌تر

رشد جمعیت بندرعباس، اهمیت استراتژیک موقعیت جغرافیایی آن و نیاز روزافزون به حمل‌ونقل هوایی موجب شد در سال ۱۳۲۳ طرح احداث فرودگاهی بین‌المللی برای این شهر مطرح شود. زمین این فرودگاه در محدوده بارک جنگلی کنونی انتخاب شد؛ جایی که دسترسی به شهر و دریا داشت و از نظر جغرافیایی مناسب‌تر بود.زمین در نظر گرفته شده حدود ۲۸۱ هکتار مساحت داشت و این مقیاس برای آن دوران بسیار قابل توجه به شمار می‌رفت. عملیات ساخت فرودگاه از سال ۱۳۳۵ آغاز شد و چند سال به طول انجامید. سرانجام، این پروژه در سال ۱۳۳۹ به بهره‌برداری رسید و فصل تازه‌ای در تاریخ حمل‌ونقل هوایی جنوب ایران گشوده شد.

پایان دوران باندهای خاکی

با راه‌اندازی فرودگاه جدید بندرعباس، دو فرودگاه قبلی ـ یعنی فرودگاه فرهنگیان و فرودگاه بندکناران ـ از رده خارج شدند. هرچند این باندهای خاکی در حافظه قدیمی‌های شهر جایگاه ویژه‌ای دارند، اما ورود هواپیماهای بزرگ‌تر و نیاز به استانداردهای جهانی، دیگر جایی برای ادامه فعالیت آن‌ها باقی نگذاشت.فرودگاه جدید بندرعباس از همان ابتدا به دلیل موقعیت راهبردی شهر مورد توجه قرار گرفت. این بندر نه تنها مرکز تجاری مهمی بود، بلکه در مسیر پروازهای منطقه‌ای و بین‌المللی نیز جایگاه ویژه‌ای داشت. از همین رو، توسعه فرودگاه به‌سرعت در دستور کار قرار گرفت و در طول دهه‌های بعد، به یکی از مهم‌ترین فرودگاه‌های جنوب کشور تبدیل شد.

فرودگاهی در مسیر توسعه

فرودگاه بین‌المللی بندرعباس امروز دارای امکانات مدرن، باندهای آسفالتی و تجهیزات ناوبری پیشرفته است. ده‌ها پرواز داخلی و خارجی هر هفته از این فرودگاه انجام می‌شود و آن را به یکی از دروازه‌های اصلی ارتباطی جنوب ایران با کشور تبدیل کرده است.اما مرور گذشته نشان می‌دهد که این جایگاه حاصل تلاش‌ها و تغییرات چند دهه‌ای است. از سایبان ساده و فلاکس آب خنک در فرودگاه فرهنگیان تا سالن‌های مسافری مجهز امروز، مسیری طولانی طی شده است.

فرودگاه بندرعباس؛ آیینه‌ای از تحولات شهر

فرودگاه بندرعباس تنها یک مرکز حمل‌ونقل هوایی نیست؛ بلکه نمادی از رشد و تحولات این شهر است. همان‌طور که بندرعباس از یک بندر سنتی به شهری مدرن و تجاری بدل شد، فرودگاه آن نیز از باندهای خاکی ابتدایی به یک پایگاه بین‌المللی پیشرفته تغییر یافت.امروز این فرودگاه نه‌تنها میزبان مسافران داخلی است، بلکه پروازهای بین‌المللی و منطقه‌ای نیز در آن انجام می‌شود. اهمیت این فرودگاه به اندازه‌ای است که می‌توان آن را شریان حیاتی جنوب کشور دانست؛ شریانی که آغازش در یک باند خاکی کوچک بود و اکنون به شاهراهی هوایی تبدیل شده است.