مادری به شرط دندان و لثه سالم!

آشتی با دندانپزشک

در دوران بارداری مراقبت صحیح از دندان‌‌ها و لثه‌ها بسیار مهم است. تغییرات هورمونی در این دوره، خطر ابتلا به بیماری‌های لثه را افزایش می‌دهد که به نوبه خود می‌تواند بر سلامت جنین در حال رشد تاثیر بگذارد. همه خانم‌هایی که می‌خواهند برای بارداری اقدام کنند باید پیش از آن، به دندانپزشک مراجعه کنند. این کار با هدف درمان مشکلات احتمالی لثه و دندان‌ها انجام می‌شود. هر گونه مشکل مربوط به سلامت دهان و دندان پیش از بارداری باید درمان شود. پس از بارداری یا احتمال آن، خانم‌های باردار باید قبل از انجام هر نوع اقدام پزشکی یا دندانپزشکی، پزشک یا دندانپزشک خود را از این مسئله آگاه کنند. مراقبت‌های معمول دندانپزشکی و اقدامات اورژانسی را با در نظر گرفتن تمهیداتی خاص می‌توان انجام داد. اما اقدامات غیر ضروری و زیبایی را باید به بعد از زایمان موکول کرد. برای اقدامات ضروری نام و دوز داروها و مکمل‌هایی که برای دوران بارداری تجویز شده‌اند باید در اختیار دندانپزشک قرار بگیرند تا در صورت لزوم تغییراتی در برنامه درمانی ایجاد کند. شاید این سئوال به ذهن برسد که آیا که آیا امکان تصویربرداری با اشعه ایکس در زمان بارداری وجود دارد، در پاسخ به این سئوال باید گفت در موارد اورژانسی این کار با انجام تمهیداتی امکان‌پذیر خواهد شد. یکی از کارهایی که برای این منظور انجام می‌شود، استفاده از پوشش‌های سربی است. این پوشش‌ها از شکم و جنین محافظت می‌کنند. علاوه بر این برای تیروئید نیز، باید از پوشش سربی مخصوص استفاده کرد.

مقصر اصلی، تغییرات هورمونی!

شاید خیلی از افراد به دلیل بارداری از مراجعه به دندانپزشکی اجتناب کنند و چنین تصوری را داشته باشند که انجام امور دندانپزشکی خطراتی را برای آن‌ها به همراه دارد. این باور نادرست است و در این دوران، معاینات منظم بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد زیرا تغییرات هورمونی در بارداری، خطر ابتلا به بیماری‌های لثه را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، حساس شدن و خونریزی آسان لثه‌ها در دوران بارداری ممکن است اتفاق بیفتد. این وضعیت ژنژیویت بارداری ( Pregnancy gingivitis ) نام دارد. حدود 40 درصد از خانم‌ها در طول دوران بارداری خود به ژنژیویت مبتلا می‌شوند در نتیجه به عنوان یک مشکل شایع شناخته می‌شود. آن دسته از خانم‎‌هایی که پیش از بارداری به بیماری‌های لثه با شدت بالا مبتلا هستند، با بارداری مشکلات‌شان تشدید خواهد شد. خانم‌های باردار باید به تغییرات لثه‌های خود توجه ویژه‌ای داشته باشند. اگر در هر زمانی حساسیت، خونریزی یا تورم لثه شدید ایجاد شود، مراجعه به دندانپزشک ضروری است. در موارد شدید ممکن است دندانپزشک فرد را به متخصص بیماری‌های لثه ارجاع دهد.

بهداشت حرف اول را می‌زند

برای پیشگیری و کاهش مشکلات دهان و دندان، رعایت اصول بهداشتی ضروری است. حداقل 2 بار مسواک زدن در روز، یک‌بار کشیدن نخ دندان و استفاده از دهانشویه مناسب ( برای انتخاب دهانشویه با دندانپزشک مشورت کنید)، به خانم‌های باردار توصیه می‌شود. چنانچه دندان‌ها جرم گرفته باشند، جرم‌گیری باید حتما انجام شود و در صورت عدم توجه به این مسئله، احتمال تشدید مشکلات لثه وجود دارد. گاهی مشکلات لثه با عفونت همراه است که در چنین شرایطی عفونت باید به خوبی درمان شود. خانم‌های باردار از مصرف هر نوع دارو به ویژه داروهای آنتی‌بیوتیک بدون مشورت با پزشک و دندانپزشک خود باید بپرهیزند.

دردسری به نام تهوع

برخی خانم‌ها به دلیل تهوع صبحگاهی ناشی از بارداری نمی‌توانند دندان‌های خود را مسواک بزنند در چنین شرایطی استفاه از یک خمیردندان با طعم ملایم به خانم‌ها توصیه می‌شود. برای انتخاب نوع خمیردندان می‌توان از دندانپزشک کمک گرفت. آن دسته از خانم‌هایی که به غیر از حالت تهوع دائما دچار استفراغ در صبح می‌شوند، بهتر است به جای استفاده از خمیردندان، دهان خود را با آب یا دهانشویه ملایم بشویند. به غیر از رعایت بهداشت دهان و دندان، از تغذیه سالم نباید غافل ماند. پرهیز از مصرف تنقلات شیرین به خانم‌های باردار توصیه می‌شود با این حال در صورت داشتن ویار شدید نسبت به شیرینی، بهتر است از قندهای طبیعی مثل میوه‌ها استفاده شود. البته رعایت بهداشت دهان و دندان در چنین شرایطی نیز ضروری است. هر چه میزان مصرف میان وعده به ویژه میان‌وعده‌های ناسالم بیشتر باشد، احتمال پوسیدگی دندان نیز افزایش خواهد یافت. داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل اهمیت بالایی دارد. دندان‌های جنین 3 ماه پس از شروع بارداری شکل می‌گیرند به همین دلیل داشتن رژیم غذایی سالم که حاوی محصولات لبنی (به ویژه پنیر و ماست) باشد، حائز اهمیت است. استفاده از محصولات لبنی توسط خانم‌های باردار، به سلامت دندان‌ها، لثه‌ها و استخوان‌های جنین کمک می‌کند.

زایمان زودرس و تومور در دهان

بین بیماری لثه و زایمان زودرس ارتباط وجود دارد و برخی مطالعات این مسئله را تایید کرده‌اند. محققان دریافتند که زنان باردار مبتلا به بیماری مزمن لثه، 4 تا 7 برابر بیشتر از مادرانی که لثه‌های سالمی داشتند در معرض خطر زایمان زودرس (پیش از هفته 37) و به دنیا آوردن نوزادان با وزن کم قرار داشتند. در برخی موارد یک توده بزرگ با لکه‌های قرمز روشن روی بافت ملتهب لثه و معمولا نزدیک لثه بالایی تشکیل می‌شود.

این توده، قرمز رنگ و براق است و احتمال خونریزی آن وجود دارد و گاهی نیز روی آن یک حالت د‌‍َلمه می‌بندد. این توده غذا خوردن و صحبت کردن را دشوار می‌کند. چنین توده‌هایی با عنوان تومورهای بارداری شناخته می‌شوند و در دوران مختلف بارداری احتمال بروز آن‌ها وجود دارد اما اغلب در سه ماهه دوم شایع‌تر هستند. نام تومور، نباید باعث نگرانی خانم‌های باردار شود چون این توده‌ها سرطانی نیستند و گسترش نیز پیدا نمی‌کنند. تومور بارداری در واقع یک واکنش التهابی شدید به یک عامل تحریک کننده موضعی (مانند ذرات غذا یا پلاک دندانی) است.

این تومورها در حدود 10 درصد از زنان باردار و اغلب در کسانی که به ژنژیویت بارداری مبتلا هستند، دیده می‌شود. این توده‌ها معمولا پس از تولد نوزاد خود به خود از بین می‌روند. با این حال اگر تومور در غذا خوردن اختلال ایجاد کند، دندانپزشک ممکن است آن را بردارد. این کار یک عمل ساده تحت بی‌حسی موضعی محسوب می‌شود. باید توجه داشت که حتی اگر تومور در طول بارداری برداشته شود، در حدود نیمی از موارد دوباره می‌تواند رشد کند.

روزنامه صبح ساحل