خاموشی وجدان‌ها

خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده، از جمله قطعی سه‌ساعته روز شنبه 23 مرداد از ساعت 12 تا 15، زندگی را برای ساکنان این شهر بندری، به‌ویژه آپارتمان‌نشینان، کودکان، سالمندان و بیماران را به کابوسی تبدیل کرده و آسانسورهای خاموش، کولرهای از کار افتاده و وعده‌های بی‌سرانجام مسئولین، خشم و ناامیدی را در میان مردم شعله‌ور کرده است. ساعت 12 ظهر روز 23 مرداد 1404، خیابان‌های بندرعباس زیر آفتاب سوزان و رطوبتی که نفس را تنگ می‌کند، در سکوت ناشی از خاموشی فرو رفته است. دمای محسوس به بیش از 50 درجه سانتی‌گراد رسیده و برق در محله‌های کلیدی شهر قطع شده است. شرکت توزیع نیروی برق هرمزگان این خاموشی‌ها را برای مدیریت بار شبکه ضروری می‌داند، اما برای شهروندانی که ساعت‌ها در این شرایط طاقت‌فرسا گرفتارند، این توضیحات تنها بهانه‌ای برای توجیه ناکارآمدی است.

رنج مضاعف بیماران

«نعمت روزپیکر»، مدیرمسئول پایگاه خبری پسین هرمزگان و مدیر سابق روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش هرمزگان، که در حال مبارزه با بیماری صعب‌العلاج و گذراندن مراحل شیمی‌درمانی است، با صدایی پر از درد و خشم می‌گوید: ساعت 12 برق رفت. 2 ساعت داریم زجر می‌کشیم با بی‌برقی و مریضی. خدایی منازل مسئولین هم برق می‌ره؟ او با اشاره به شرایط بیماران و گروه‌های آسیب‌پذیر، ادامه می‌دهد: اگر سالم بودیم حرفی نداشتیم، ولی سه ساعت قطعی در این گرما برای ما غیرقابل تحمله. مسئولین از استان‌های دیگه کمک بگیرند، مدیریت کنند. ادارات که تعطیله، اکثراً رفتن خارج شهر، چرا باز هم ناترازی داریم؟ آپارتمان‌نشینی و آسانسورهای خاموش، تهدیدی برای سلامت بندرعباس، با رشد سریع شهرنشینی، به شهری از برج‌های 2 تا 12 طبقه تبدیل شده است. آسانسورها، که ضرورتی غیرقابل‌اجتناب برای دسترسی به طبقات بالا هستند، در زمان قطعی برق از کار می‌افتند و ساکنان را در شرایطی بحرانی قرار می‌دهند. برای سالمندان، کودکان و بیماران، به‌ویژه بیماران قلبی-عروقی، بالا رفتن از پله‌ها در گرما و شرجی نه‌تنها طاقت‌فرسا، بلکه خطرناک است. خانم احمدزاده، ساکن یک آپارتمان شش‌طبقه در کوی آزادگان روایت می‌کند: پدرم 70 ساله و بیمار قلبی است. وقتی آسانسور از کار می‌افتد، نمی‌تواند از پله‌ها بالا برود. مجبوریم ساعت‌ها در لابی منتظر بمانیم، در حالی که گرما امانمان را بریده. سارا احمدی، مادر یک کودک 5 ساله در محدوده گلشهر شمالی، می‌ گوید: فرزندم نمی‌تواند پله‌های زیاد را تحمل کند. گرما و شرجی او را کلافه کرده و من نمی‌دانم چطور این شرایط را مدیریت کنم. دکتر فرزاد شاه سنایی، متخصص قلب و عروق در بیمارستان شهید محمدی بندرعباس، هشدار می‌دهد: فعالیت فیزیکی سنگین در گرما و رطوبت بالا، به‌ویژه برای بیماران قلبی، می‌تواند منجر به تشدید بیماری یا حتی سکته شود. نبود تهویه مناسب و استرس ناشی از قطعی برق، این خطر را دوچندان می‌کند. او تأکید می‌کند که بیماران شیمی‌درمانی به دلیل ضعف جسمانی، در این شرایط در معرض خطر بیشتری هستند.

دوگانگی در سیاست‌های انرژی

یکی از انتقادات جدی شهروندان هرمزگان، تبعیض در مدیریت انرژی بین فصول سرد و گرم است. در زمستان، به بهانه سرمای هوا در استان‌های سردسیر، گاز استان‌های جنوبی مانند هرمزگان قطع می‌شود تا هموطنان در مناطق سرد از وسایل گرمایشی بهره‌مند شوند. اما در تابستان، که گرما و شرجی بندرعباس برای بیماران، سالمندان و نوزادان می‌تواند کشنده باشد، چرا چاره‌ای اندیشیده نمی‌شود؟

منوچهر صدیقی، ساکن محله طلابند می‌گوید: «زمستون گاز نداریم، تابستون برق. انگار ما مردم هرمزگان همیشه باید قربانی بشیم. چرا مسئولین برای گرمای مرگبار جنوب فکری نمی‌کنن؟»

تذکرات مجلس و وعده‌های بی‌سرانجام احمد مرادی، نماینده مردم بندرعباس و عضو کمیسیون انرژی مجلس، در تذکری آتشین در صحن علنی (5 مرداد 1404) قطعی برق را ظلم فاحش در حق مردم هرمزگان خواند و گفت: قطعی برق در دمای بالای 50 درجه، زندگی مردم را مختل کرده و سلامت آن‌ها را به خطر انداخته است. وزیر نیرو قول پایداری برق داد، اما این وعده‌ها عملی نشده. چرا مردم باید تاوان ناکارآمدی مدیریتی را بدهند؟

همزمان، جباری (نماینده غرب هرمزگان)، جراره (نماینده مرکز) و هاشمی (نماینده شرق) در دیدار با وزیر نیرو در تابستان 1404، از قول او برای پایداری برق هرمزگان خبر دادند. اما ادامه خاموشی‌ها، به‌ویژه در اوج گرما، نشان‌دهنده شکاف عمیق بین وعده‌ها و واقعیت است.

محمد حسینی، کارمند ساکن کوی خلیج‌فارس، با خشم می‌پرسد: وعده‌های نمایندگان و وزیر نیرو کجاست؟ چرا در این گرما باید این‌قدر رنج بکشیم؟ ناکارآمدی مدیریت زیر ذره‌بین روزپیکر، که سال‌ها در عرصه رسانه و آموزش خدمت کرده و اکنون با بیماری صعب‌العلاج مبارزه می‌کند، مدیریت بحران برق را به چالش می‌کشد: شهرستان‌ها هوا خنکه، میشه تحمل کرد، ولی بندرعباس با این شرجی جای تحمل نیست، به‌ویژه برای ما بیماران. چند روز تعطیله، اکثراً رفتن خارج شهر، چرا باز هم ناترازی داریم؟ واقعاً 4 تا مسئول و کارشناس نمی‌تونن بشینن این استان‌های جنوبی رو مدیریت کنند؟ او با طعنه می‌افزاید: خدایی منازل مسئولین هم برق می‌ره؟ این پرسش، بازتاب حسرتی است که در دل بسیاری از شهروندان بندرعباس ریشه دوانده است. روزپیکر، که به دلیل شیمی‌درمانی در شرایط جسمانی شکننده‌ای به سر می‌برد، می‌گوید: سه ساعت قطعی برق در این گرما برای ما بیماران مثل یک عمر زجر کشیدنه. اگر مسئولین خودشون این شرایط رو تجربه می‌کردن، شاید فکری به حال مردم می‌کردن. این سخنان، عمق بحران را برای گروه‌های آسیب‌پذیر نشان می‌دهد. زیرساخت‌های فرسوده و توصیه‌های غیرعملی شرکت توزیع نیروی برق هرمزگان، افزایش مصرف برق به دلیل گرما و استفاده گسترده از سیستم‌های سرمایشی را دلیل اصلی قطعی‌ها می‌داند. اما کارشناسان و شهروندان، انگشت اتهام را به سمت زیرساخت‌های فرسوده، کمبود ظرفیت تولید برق و نبود برنامه‌ریزی بلندمدت نشانه می‌روند.

ثمره سال‌ها بی‌توجهی به زیرساخت‌های انرژی

یک کارشناس انرژی در بندرعباس، می‌گوید: ناترازی برق در هرمزگان نتیجه سال‌ها کم‌توجهی به توسعه زیرساخت‌هاست. نیروگاه‌های موجود ظرفیت کافی برای پاسخ به تقاضای روبه‌رشد بندرعباس را ندارند. توصیه‌های شرکت برق، مانند عدم استفاده از آسانسور، شارژ نگه داشتن گوشی و ذخیره آب، در برابر واقعیت‌های زندگی آپارتمان‌نشینی در بندرعباس پوچ و غیرعملی است. شهروند، ساکن طبقه دهم شهرک پیامبر اعظم(ص) با عصبانیت می‌گوید: می‌گن آسانسور استفاده نکنیم، ولی چطور به طبقه دهم برسیم؟ پاوربانک برای چند ساعت جواب نمی‌ده و آب خنک هم تو این گرما پیدا نمی‌شه. نبود ژنراتورهای پشتیبان در بسیاری از ساختمان‌ها و هزینه بالای خرید تجهیزات ذخیره انرژی، این توصیه‌ها را به سخره گرفته است. بحران قطعی برق، فراتر از یک مشکل فنی، به بحرانی اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است. در محله‌های تجاری بندرعباس، مانند بازار اوزی‌ها و خیابان طلابند، کسبه از خاموشی کولرها و اختلال در فعالیت‌هایشان گلایه دارند. علی کریمی، مغازه‌دار در بازار روز، می‌گوید: مشتری‌ها تو این گرما نمیان خرید. کولر که خاموشه، جنس‌هامون خراب می‌شن. این قطعی‌ها داره نون ما رو آجر می‌کنه.

افزایش چشمگیر بیماران گرمازده

در حوزه سلامت عمومی، بیمارستان‌های بندرعباس نیز تحت فشار هستند. اگرچه بیمارستان‌ها از ژنراتورهای پشتیبان استفاده می‌کنند، اما افزایش مراجعات ناشی از گرمازدگی و مشکلات تنفسی، بار مضاعفی بر کادر درمان تحمیل کرده است. یکی از پزشکان اورژانس بیمارستان شهید محمدی، می‌گوید: در روزهای قطعی برق، مراجعات بیماران گرمازده و سالمندان با مشکلات تنفسی افزایش چشمگیری داشته است. راهکارهای فوری و بلندمدت برای پایان بحران برای رفع این بحران انسانی، که سلامت و آرامش شهروندان را تهدید می‌کند، باید زمان‌بندی خاموشی‌ها تغییر کند و قطعی‌ها به ساعات خنک‌تر (23 تا 7 صبح) برای کاهش فشار بر گروه‌های آسیب‌پذیر انتقال یابد و همچنین جدول خاموشی‌ها از طریق اپلیکیشن «برق من»، پیامک و رسانه‌های محلی برای کاهش سردرگمی منتشر شود و همان‌طور که در زمستان گاز هرمزگان برای تأمین نیاز استان‌های سردسیر قطع می‌شود، در تابستان باید اولویت تأمین برق برای مناطق گرمسیری مانند هرمزگان باشد تا از خطرات جانی جلوگیری شود. تناقض در مدیریت انرژی بین فصول سرد و گرم، که گاز هرمزگان را در زمستان قطع می‌کند اما در تابستان گرمای مرگبار آن را نادیده می‌گیرد، خشم شهروندان را دوچندان کرده است. بندرعباس، شهری که قلب اقتصاد جنوب ایران است، شایسته مدیریت کارآمد، زیرساخت‌های پایدار و زندگی با آرامش است. آیا مسئولین این فریاد را خواهند شنید، یا مردم همچنان در گرما و تاریکی تنها خواهند ماند؟

روزنامه صبح ساحل