درمان فیبروم رحم بدون جراحی

درمان بدون بستری؟

فیبروم‌ها توده‌هایی غیر سرطانی هستند که در بافت عضلانی رحم رشد می‌کنند و مشکلاتی را برای خانم‌ها به وجود می‌آورند. برای درمان فیبروم‌های رحم می‌توان از آمبولیزاسیون رحم کمک گرفت که البته این مسئله به نظر پزشک معالج و شرایط بیمار بستگی دارد. آمبولیزاسیون فیبروم رحم، روشی است که برای کوچک کردن فیبروم‌های رحم از آن استفاده می‌شود. این روش یک جراحی بزرگ محسوب نمی‌شود به همین دلیل ممکن است دوره بهبودی سریع‌تری داشته باشد و اغلب افراد نیازی به بستری شدن در بیمارستان نخواهند داشت. در آمبولیزاسیون فیبروم رحم با مسدود کردن جریان خون به فیبروم‌ها، آن‌ها را می‌توان کوچک کرد. در این روش پزشک ذرات بسیار کوچکی (به اندازه دانه‌های شن) را به داخل شریان‌هایی که فیبروم‌ها را تغذیه می‌کنند، تزریق می‌کند. این ذرات به دیواره رگ‌ها می‌چسبند و باعث ایجاد لخته‌ای می‌شوند که باعث مسدود شدن جریان خون خواهد شد. با قطع شدن جریان خون، فیبروم‌ها به تدریج کوچک می‌شوند و علائم فرد به مرور زمان کاهش می‌یابد و از بین می‌رود. مواد مختلفی برای آمبولیزاسیون فیبروم رحم استفاده می‌شود. این مواد سال‌ها است که به صورت ایمن توسط پزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرد. آمبولیزاسیون رحم باید توسط یک متخصص رادیولوژی مداخله‌ای انجام شود. متخصص رادیولوژی مداخله‌ای، پزشکی است که در درمان بیماری‌ها بدون نیاز به جراحی‌های بزرگ تخصص دارد و به جای آن از ابزارهای کوچک و همچنین تصویربرداری پزشکی برای هدایت کار استفاده می‌کند.

وقتی کار به درمان می‌کشد

دلیل اصلی انجام آمبولیزاسیون فیبروم رحم، درمان فیبروم‌های رحمی است که باعث درد، خونریزی بیش از حد واژینال یا سایر مشکلات می‌شوند. تقریبا همه فیبروم‌ها غیر سرطانی (خوش خیم) هستند و ابتلا به فیبروم سرطانی نادر است. بسیاری از فیبروم‌ها به دلیل کوچک بودن قابل تشخیص نیستند. اندازه فیبروم‌ها متغیر است و می‌توانند اندازه یک نخود یا یک گریب فروت کوچک باشند. آمبولیزاسیون فیبروم رحم بیشتر برای فیبروم‌های کوچک کاربرد دارد و برای فیبروم‌های بزرگ معمولا از این روش درمانی استفاده نخواهد شد. البته تشخیص نوع درمان، بر عهده پزشک متخصص است. معمولا آمبولیزاسیون فیبروم رحم در شرایطی توصیه می‌شود که فرد دچار علائمی چون درد لگنی، بزرگ شدن شکم، ناباروری یا سقط‌های مکرر، مشکل در بارداری، قاعدگی‌های دردناک و درد حین رابطه جنسی باشد. علاوه بر این، فیبروم‌هایی که باعث خونریزی شدید و طولانی مدت واژینال شده باشند نیز باید درمان شوند چون این مسئله باعث کم‌خونی خواهد شد. فشار روی مثانه به دلیل ابتلا به فیبروم نیز یکی دیگر از مواردی است که با بروز نیاز مکرر به دفع ادرار همراه است و در چنین شرایطی باید درمان انجام شود. علاوه بر این، فشار روی راست روده (رکتوم) به دلیل ابتلا به فیبروم نیز می‌تواند مشکلاتی چون یبوست ایجاد کند. البته موارد دیگری هم وجود دارند که بنا بر نظر پزشک متخصص باعث می‌شوند این روش به عنوان درمان مناسب، انتخاب شود.

خطرات را نیز بدانید

هر روش درمانی با وجود مزایایی که دارد، ممکن است عوارضی نیز داشته باشد. برای مثال، خونریزی، آسیب به رحم، تشکیل لخته‌های خونی، ناباروری یا مشکلات بارداری در آینده، قطع موقت دوره‌های قاعدگی، یائسگی زودرس و عفونت در رحم یا محل سوراخ شدن پوست در کشاله ران، برخی از این عوارض است. واکنش آلرژیک به ماده خاص (کنتراست) یا سایر داروهایی که تزریق می‌شوند یکی دیگر از عوارض این کار به حساب می‌آید. برخی از زنان نیز ممکن است سندرم پس از آمبولیزاسیون را تجربه کنند. از علائم این سندرم می‌توان به درد و گرفتگی لگن، ترشحات واژن، تهوع و استفراغ، تب خفیف، خستگی و ناراحتی اشاره کرد. علائم سندرم پس از آمبولیزاسیون معمولا 2 تا 7 روز طول خواهد کشید. این سندرم با داروهای مسکن و ضد التهاب قابل درمان است و در صورت بروز حالت تهوع، داروهایی برای برطرف کردن آن باید تجویز شود. آن دسته از زنانی که بالای 45 سال سن دارند ممکن است بعد از آمبولیزاسیون، وارد دوران یائسگی شوند. در این روش درمانی، رحم را برنمی‌دارند به همین دلیل امکان بارداری وجود دارد با این حال تحقیقات بیشتری برای بررسی تاثیرات آمبولیزاسیون بر باروری لازم است.

بعد از عمل چه اتفاقی می‌افتد؟

پس از انجام آمبولیزاسیون رحم ممکن است فرد در شکم خود احساس گرفتگی (کرامپ) داشته باشد. همچنین احتمال خروج مقادیر کم تا متوسط مایعات از واژن وجود دارد. تمیز و خشک نگه داشتن محل برش (نقطه ورود کاتتر) بعد از بازگشت به خانه، از اهمیت بالایی برخوردار است. دستورالعمل‌های پزشک را برای پیشگیری از عفونت و تسریع در بهبود باید به دقت انجام داد. درد در محل برش، عضلات شکم و لگن بروز خواهد کرد که این درد با ایستادن طولانی مدت بیشتر می‌شود. برای تسکین درد باید مسکن‌هایی که پزشک تجویز کرده را مصرف کرد. مصرف داروهای دیگر باید با مشورت پزشک باشد چون برخی داروها احتمال خونریزی را افزایش می‌دهند. پزشک ممکن است توصیه کند که بعد از آمبولیزاسیون، حرکات محدود و راه رفتن انجام شود ولی فعالیت‌های شدید جسمی در چنین شرایطی ممنوع است. استفاده از فیبر و مایعات کافی ضرورت دارد و از بروز یبوست جلوگیری می‌کند. از زور زدن در هنگام اجابت مزاج باید پرهیز کرد چون مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد. در صورت بروز برخی علائم پس از آمبولیزاسیون، مراجعه به پزشک ضروری است. برای مثال می‌توان به تب یا لرز، قرمزی، تورم، خونریزی و خروج سایر ترشحات از محل برش، درد شکم ، گرفتگی یا تورم اشاره کرد. همچنین افزایش درد در اطراف محل برش یا افزایش خونریزی واژینال یا خروج بافت و سایر ترشحات نیز ممکن است نیاز به بررسی داشته باشد. بعد از آمبولیزاسیون معاینات دوره‌ای توسط پزشک انجام خواهد شد و معمولا دوره نقاهت حدود یک تا 2 هفته است البته این زمان از هر فرد به فرد دیگر می‌تواند متفاوت باشد.

برای چه کسانی ممنوع است؟

بسیاری از مطالعات نشان می‌دهند که آمبولیزاسیون، 85 تا 90 درصد در کاهش علائم موفقیت‌آمیز به حساب می‌آید و فیبروم‌ها نیز به طور قابل توجهی کوچک خواهند شد. احتمال رشد مجدد فیبرو‌م‌های درمان شده با آمبولیزاسیون بسیار کم است. با این وجود انجام آمبولیزاسیون رحم برای برخی از خانم‌ها ممنوعیت یا محدودیت دارد. مثلا انجام این کار برای خانم‌های باردار ممنوع است. علاوه بر این، آن دسته از خانم‌هایی که عفونت فعال در رحم یا لگن دارند، از انجام این کار تا زمان درمان کامل باید بپرهیزند چون احتمال گسترش عفونت و ایجاد عوارض جدی مانند آبسه در چنین شرایطی وجود دارد. مبتلایان به سرطان نیز نباید با این روش درمان شوند مگر در شرایطی که پزشک متخصص این روش را مناسب تشخیص دهد. ابتلا به بیماری‌های خاص عروقی ممکن است برای انجام آمبولیزاسیون رحم محدودیت ایجاد کند. در شرایطی که افراد به نارسایی کلیه، مشکلات جدی کبد، فیبروم‌های خاص یا فیبروم‌های بزرگ مبتلا باشند ممکن است امکان انجام این روش وجود نداشته باشد. آن دسته از خانم‌هایی که قصد بارداری به ویژه در آینده نزدیک دارند نیز باید این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارند تا تصمیم‌گیری دقیقی صورت بگیرد. باید توجه داشت که آمبولیزاسیون رحم باید حتما تحت نظر پزشک متخصص رادیولوژی مداخله‌ای انجام شود. چنانچه این کار توسط افراد غیرمتخصص انجام شود، مشکلات جدی به همراه خواهد داشت.