مرداد خونین بورس

عوامل ریزش بازار سرمایه در مرداد ماه

به طور کلی ریزش شاخص کل بورس در مرداد ماه چند دلیل اصلی داشت که شامل نااطمینانی‌های سیاسی، نرخ بهره بالا، کمبود انرژی و نبود چشم‌انداز مثبت از مذاکرات می‌شود. وقتی تورم بالای ۴۰ درصد ریشه در کسری بودجه و ناترازی بانک‌ها دارد؛ بالا بردن بهره نه‌تنها آن را مهار نمی‌کند بلکه سرمایه‌گذاری تولیدی را نیز نابود می‌کند. همزمان، ناترازی انرژی در صنایع بزرگ و فروش ارز با نرخ پایین‌تر از بازار آزاد، سودآوری شرکت‌ها را تحت فشار گذاشته است.

فشار نرخ بهره و اوراق خزانه بورس را از پا درآورد

نرخ‌های بالای بهره در بانک‌ها و اوراق خزانه اسلامی نیز جذابیت بورس را به شدت کاهش داده است.

در چنین فضایی، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را در سپرده‌های بانکی و اوراق کم‌ریسک پارک کنند تا درگیر ریسک‌های سنگین بازار سهام نشوند. این وضعیت عملا جریان ورود پول تازه به بورس را متوقف کرده است.

محدودیت‌های جدی در تامین انرژی

محدودیت‌های جدی در تامین انرژی صنایع بزرگ بورسی، به‌ویژه در فصل تابستان، ظرفیت تولید شرکت‌ها را کاهش و سودآوری آن‌ها را تحت تاثیر قرار داده است. این مساله باعث شده انگیزه خرید سهام شرکت‌های بزرگ کمتر از همیشه باشد و فشار فروش در نمادهای شاخص‌ساز شدت بگیرد.

مذاکرات سیاسی بر بورس سایه افکند

به نظر می‌رسد؛ مهم‌ترین دلیل سرکوب بازار، فضای مبهم مذاکرات ایران و آمریکا است. نامشخص بودن آینده این گفت‌وگوها، ریسک سیستماتیک سنگینی را به بورس تحمیل کرده و در نتیجه سرمایه‌گذاران حاضر به پذیرش ریسک خرید سهام نیستند. تا زمانی که تکلیف این مذاکرات مشخص نشود، انتظار بازگشت اعتماد به بازار سهام بعید به نظر می‌رسد.

مردادماه بازار سرمایه چگونه گذشت؟

در هفته اول مرداد با توجه به سایه سنگین ریسک‌های سیستماتیک بر سر بازار شاهد خروج پول سنگین 5 همتی و افت حدود 5.47 درصدی شاخص کل در بازار بودیم.

در هفته دوم مرداد شاخص‌ کل به‌طور چشمگیری عقب‌نشینی کرد. به طوری‌که تراز ورود و خروج پول حقیقی در هفته دوم مرداد ناامیدکننده و حاکی از خروج چهار هزار و 566 میلیارد تومانی پول حقیقی از بازار سهام بود.

گفتنی‌ است بخش بزرگی از این مبلغ، در دو روز ابتدایی هفته از بورس خارج شد.

بازار سرمایه هفته سوم مرداد نیز همچنان شاهد روزهای عجیب و نا امید کننده بود و شاخص کل به سکوی ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی سقوط کرد و 1.1 همت سرمایه از بازار فرار کرد تا اینکه در روز یکشنبه 26 مرداد ماه، جریان پول حقیقی به سمت بازار تغییر مسیر داد و حقیقی‌ها ۷۴۶ میلیارد تومان پول وارد بازار کردند.

آیا بورس صعودی خواهد شد؟

تا زمانی که چهار فاکتور اصلی نااطمینانی‌های سیاسی، نرخ بهره بالا، کمبود انرژی و نبود چشم‌انداز مثبت از مذاکرات تغییری نکند؛ نمی‌توان انتظار رشد قابل توجهی در بازار داشت خصوصا که پایین‌بودن ارزش معاملات و حجم معاملات خرد نکته‌ای است که نمی‌تواند برای ادامه روند صعودی بازار امیدوارکننده باشد؛ مگر آنکه در روز‌های آتی، این اعداد به سطوح بالایی برسند و در کنار آن فاکتورهای اصلی که به آن اشاره شد؛ تغییر کند لذا با وجود اینکه در حال حاضر ارزش بازار پایین‌تر از ارزش ذاتی خود است؛ اما تنها زمانی پتانسیل رشد بلندمدت را دارد که دولت با سیاست‌های حمایتی وارد عمل شود. و با سرمایه‌گذاری‌های مطلوب، بحران انرژی مدیریت شود تا صنایع بتوانند به ظرفیت کامل بازگردند و سودآوری خود را افزایش دهند. اما این تغییرات نیاز به زمان دارد و در کوتاه‌مدت، بازار ممکن است همچنان نوسانی باشد.

با این وجود به لحاظ تکنیکالی با توجه به واکنش مناسب بازار به سطح کلیدی 2 میلیون و 400 هزار واحد؛ می‌توان انتظار یک رشد کوتاه‌ مدت را در بازار داشت.

راه چاره چیست؟

بازار بورس ایران بیش از هر زمان دیگر، به یک راهکار ترکیبی نیاز دارد؛ درمان عمیق ساختاری، کاهش ریسک‌های سیستماتیک، اطمینان‌بخشی به سرمایه‌گذاران و استفاده واقعی از سرمایه‌های حقوقی‌ها به جای برای دستکاری کوتاه‌مدت شاخص یک ضرورت است. وگرنه، چرخه‌ی شنبه‌های سبز کوتاه و چهارشنبه‌های خونین، همچنان تکرار خواهد شد.

روزنامه صبح ساحل