مدافع مقتـدر

پیشوایی از جنس مردم

آیت‌الله غلامعلی نعیم‌آبادی در آذر ۱۳۶۹ با حکم مستقیم مقام معظم رهبری، به‌عنوان نماینده ولی‌فقیه در هرمزگان و امام جمعه بندرعباس منصوب شد؛ اما از همان روزهای نخست مشخص بود که با چهره‌ای صرفاً رسمی مواجه نیستیم. او نه در پی تشریفات بود و نه دل‌بسته‌ی جایگاه. ساده‌زیستی، ارتباط مستقیم با مردم، اهتمام به آموزش دینی طلاب بومی و حضور میدانی در مناطق محروم، از ویژگی‌های بارز او بود که بلافاصله اعتماد مردم را جلب کرد.

با تأسیس ده‌ها مدرسه علمیه، مسجد و مؤسسه قرآنی، آیت‌الله نعیم‌آبادی پایه‌گذار نهضتی بومی در حوزه‌های دینی استان شد. رویکرد او نه واردات روحانی، بلکه پرورش طلاب از بطن جامعه‌ی بومی بود. این نگاه راهبردی، امروز در نسل تازه‌ای از علما و طلاب هرمزگانی به‌روشنی دیده می‌شود. آثار متعدد او در حوزه تفسیر، فقه، اخلاق و مسائل اجتماعی نیز گویای نگاهی عمیق و متوازن به دین و اجتماع بود. او تا ۲۱ تیرماه ۱۳۹۸، قریب به سه دهه، سکان امامت جمعه بندرعباس را در دست داشت و در تمام این سال‌ها، زبان مردم و پناهگاه آنان در روزهای دشوار بود.

ماجرای جداسازی پارسیان؛ خطبه‌ای که معادلات را برهم زد

در مهرماه سال ۱۳۹۲، ناگهان خبری بر رسانه‌ها منتشر شد: تصمیم دولت وقت برای جداسازی بخشی از شهرستان پارسیان و الحاق آن به استان فارس. تصمیمی که بدون نظرخواهی از مردم، بدون مشورت با مسئولان محلی و با ابهاماتی فراوان اتخاذ شد. این اقدام، نه‌تنها خشم مردم پارسیان بلکه سراسر استان را برانگیخت. تجمعاتی اعتراضی شکل گرفت، پلاکاردهایی برافراشته شد و نارضایتی از دولت در میان اقشار مختلف مردم موج زد. اما آنچه این اعتراض محلی را به مسئله‌ای ملی تبدیل کرد، خطبه‌ای بود که آیت‌الله نعیم‌آبادی در روز جمعه ۳۰ مهر ایراد کرد.

او صریح و بی‌پرده گفت: «ما اجازه نمی‌دهیم ذره‌ای از خاک هرمزگان به دست سودجویان بیفتد. این تصمیم نه منطقی‌ست، نه عادلانه. ایران یک کشور واحد است، نه مجموعه‌ای از مناطق قابل معامله!» این سخنان، در شرایطی ایراد شد که بسیاری از رسانه‌ها سکوت کرده بودند و برخی نهادهای رسمی وقت نیز از انتشار یا تحلیل ماجرا خودداری می‌کردند؛ اما صدای استوار امام جمعه بندرعباس، جرقه‌ای شد که آتش مطالبه‌گری را در دل مردم شعله‌ور ساخت.

وحدت از حاجی‌آباد تا جاسک

پس از خطبه‌ی تاریخی آیت‌الله نعیم‌آبادی، موجی از همبستگی در سراسر استان شکل گرفت. از حاجی‌آباد تا جاسک، از قشم تا رودان، مردم و ائمه جمعه به میدان آمدند. پلاکاردهایی با شعار «پارسیان، قلب تپنده هرمزگان است» در دست مردم بود و حمایت از مواضع امام جمعه بندرعباس به نمادی از وحدت استانی بدل شد.

در خطبه‌ی جمعه بعد، آیت‌الله نعیم‌آبادی با لحنی صریح‌تر خطاب به مسئولان گفت: «استاندار باید پاسخ دهد چرا از حقوق مردمش دفاع نکرده! شورای امنیت ملی که مسئول امنیت ملی است، چگونه این نارضایتی آشکار را نادیده می‌گیرد؟ سکوت برخی مسئولان، نه‌تنها عذاب‌آور، بلکه شبهه‌برانگیز است.»

این اظهارات، جایگاه او را نه‌فقط در مقام یک خطیب مذهبی، بلکه به‌عنوان رهبر دینی و اجتماعی استان، تثبیت کرد. مردمی که صدایشان در هیاهوی سیاسی شنیده نمی‌شد، در آیت‌الله نعیم‌آبادی پژواکی رسا و بی‌تعارف یافتند.

عبادی‌زاده: نعیم‌آبادی، صدای ماندگار مردم هرمزگان بود

آیت‌الله محمد عبادی‌زاده، نماینده کنونی ولی‌فقیه در هرمزگان در گفت‌وگویی اختصاصی، با نگاهی پرمحبت و احترام‌آمیز، از استاد و پیشوای پیشین خود چنین یاد می‌کند: «ایشان یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های علمی، دینی و مدنی هرمزگان بود. از تربیت طلاب گرفته تا ساخت مساجد و ایستادگی مقابل تصمیمات ناعادلانه، هیچ‌گاه از پای ننشست.» او در خاطره‌ای شخصی، تصویری زنده از تواضع و روح مردمی آیت‌الله نعیم‌آبادی ارائه می‌دهد: «اولین بار که به دیدنشان رفتم با خستگی راه وارد دفترشان شدم. بی‌درنگ لبخند زد، پیش آمد، دستم را گرفت و با محبت احوال خانواده‌ام را پرسید. بدون اشاره به مقام یا عنوان من با من همچون یک دوست برخورد کرد. آن لحظه فهمیدم تواضع و مردمی‌بودن، جوهره‌ی حقیقی یک روحانی است.» آیت‌الله عبادی‌زاده با اشاره به تلاش بی‌وقفه نعیم‌آبادی در توسعه مراکز دینی، بیان می‌کند: «او در کنار تدریس، تألیف و راه‌اندازی مدارس علمی با برنامه‌ریزی هدفمند برای توانمندسازی طلاب، مسیر رشد علمی و فرهنگی نسل جدید هرمزگان را ترسیم کرد. نگاه او به مسجد، فقط سازه نبود؛ مأمن تربیت، فرهنگ و تحول بود.»

واکنش نهادهای ملی به درگذشت یک عالم مجاهد

با درگذشت آیت‌الله نعیم‌آبادی، موجی از پیام‌های تسلیت از سوی مسئولان عالی‌رتبه کشور منتشر شد.

رئیس مجلس خبرگان رهبری از «منشأ خیرات و برکات بودن او برای نظام اسلامی و مردم هرمزگان» سخن گفت. رئیس سازمان اوقاف به تأثیرگذاری او در بندرعباس و دامغان اشاره کرد و رئیس شورای عالی جامعه مدرسین، از او به‌عنوان «خدمتگزاری صادق در مسیر اهداف نظام» یاد کرد. معاون اول رئیس جمهور نیز نقش وحدت‌آفرین او را در میان اقشار مختلف استان، «ماندگار و برجسته» خواند.

فراتر از خطیب؛ معلم، مصلح، مرجع اجتماعی

به گفته‌ی دوستان وی، آن‌چه آیت‌الله نعیم‌آبادی را از بسیاری از هم‌ردیفانش متمایز می‌کرد، بینش وسیع اجتماعی او بود. دغدغه‌های او تنها به ساحت‌های دینی محدود نمی‌شد. در خطبه‌ها و دیدارهای مردمی، بی‌پروا از فقر، تبعیض، توسعه‌نیافتگی و حتی مسائل زیست‌محیطی سخن می‌گفت. او ایمان داشت که دین، باید در دل جامعه جاری باشد، نه بر فراز آن.

میراثی که ماند

از آیت‌الله نعیم‌آبادی، ده‌ها جلد کتاب، مقاله و تفسیر باقی مانده است؛ اما میراث اصلی او، نسل تازه‌ای از طلاب هرمزگان است که امروز در اقصی نقاط استان، مشغول تبلیغ، تدریس و مدیریت نهادهای دینی هستند. هر مدرسه‌ای که ساخت، هر مسجدی که آباد کرد هر طلبه‌ای که پرورش داد، خود گواهی بر صدق نیت اوست. او همیشه می‌گفت: «مساجد اگر نتوانند به نسل جدید پاسخ دهند، تنها سازه‌اند. مسجد باید مأمن فکر، تربیت و تحول باشد.»

یادمان مردی از مردم

در عصر پنجم مرداد ماه، مراسم یادبود آیت‌الله غلامعلی نعیم‌آبادی در مسجد جامع بندرعباس با حضور پرشور مقامات استانی، نمایندگان مجلس، ائمه جمعه، خانواده‌ها و اقشار مختلف مردم برگزار شد. چهره‌هایی که آمده بودند، تنها برای وداع نیامده بودند؛ آمده بودند تا بگویند: صدای او هنوز در هرمزگان طنین دارد.