شرایط فرزندپذیری بانوان مجرد و زنان بدون شوهر/ بانوان مجرد تنها مجاز به فرزندپذیری دختران هستند

به گزارش صبح ساحل، انتظار می‌رود کودکی که از سوی سازمان بهزیستی به عنوان نهادی قابل اطمینان به سرپرستی سپرده می‌شود؛ هردو رکن پدر و مادر را تجربه کند با این حال بسیاری از بانوان مجرد هم می‌توانند اقدام به سرپرستی گرفتن کودکان کنند. اگرچه جای خالی مرد خانواده در این شیوه سرپرستی به چشم می‌خورد، اما پشت تصویب این قانون، استدلالی بشر دوستانه قد علم کرده است.

حمیدرضا الوند سرپرست دفتر مراقبت و توانمندسازی کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی درباره واگذاری کودکان به بانوان تنها می‌گوید: قانون حمایت از کودکان و نوجوانان که پس از ۳۹ سال بازنگری، تصویب و به مرحله ابلاغ رسیده بود؛ سال ۱۳۹۲ نیز برای نخستین‌بار شرایط واگذاری کودک به گروه‌هایی فراتر از زوج‌های نابارور در نظر گرفته شد. به عبارت دیگر بجز زن و شوهر‌هایی که پنج سال از زندگی مشترک را سپری کرده بودند، اما فرزندی نداشتند؛ امکان فرزندپذیری به دو گروه دیگر نیز داده شده بود. زوج‌هایی که تنها یک فرزند دارند و بنا به تأیید پزشکی امکان فرزندآوری مجدد ندارند و بانوان مجردی که دارای صلاحیت‌های اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی لازم هستند؛ همچنین درباره گروه دوم مهم نیست که ازدواج نکرده یا این که ازدواجی داشتند که به‌علت ناباروری به جدایی انجامیده است.

بانوان مجرد مجاز به فرزندپذیری دختران هستند

الوند با اشاره به نگاه جامعه‌شناسانه پشت این تصمیمات می‌گوید: با وجود این گشایش قانونی، بانوان مجرد تنها مجاز به فرزندپذیری دختران هستند؛ چرا که با رشد کودک پسر، موضوع محرمیت به مانعی شرعی بدل می‌شود. با توجه به این که درک معانی خاله، دایی، عمه یا عمو از جمله نیاز‌های روانی و هویتی کودک است که در قالب خانواده شکل می‌گیرد؛ از همین رو بازنگری قانون همواره با اهمیت و حفظ مفهوم خانواده همراه بود.

الوند با بیان این که بر اساس دستورالعمل‌ها، حداقل سن این زنان ۳۰ سال تعیین شده و فرزندان واگذارشده نیز باید متناسب با گروه سنی مادر انتخاب شوند می‌گوید: در سال ۱۳۹۲ نسبت متقاضیان به تعداد کودکان واگذارشدنی ۷.۵ برابر بود. از همین رو قانون‌گذاران با آینده‌نگری سعی کردند در صورت تغییر این نسبت، دامنه‌ متقاضیان را گسترش داده تا هیچ کودکی بی‌فرصت نماند.

فرزندخوانده از ارث بهره‌مند نمی‌شود

وی با اشاره به ۲ شیوه به سرپرستی گرفتن کودکان ادامه می‌دهد: در ساختار حقوقی ایران می‌توان کودکان را به سرپرستی دائم که همان فرزندخواندگی است گرفت. در این روش، کودک نام‌خانوادگی خانواده جدید خود را می‌گیرد و به عنوان عضوی از خانواده به شمار می‌آید. شیوه دوم که به عنوان سرپرستی موقت یا خانواده امین شناخته می‌شود؛ به طور عمده شامل کودکان بدسرپرست می‌شود که با حفظ هویت خانوادگی اولیه‌ کودک صورت می‌گیرد.

الوند با بیان این که طبق قوانین شرعی فرزندخوانده از ارث بهره‌مند نمی‌شود می‌گوید: در وضعیتی که فرزندی از کودکی به سرپرستی خانواده در آمده و موقع مرگ سرپرست، همه به جز فرزندخوانده شامل ارث می‌شوند؛ از همین رو قانون‌گذار جایگزین‌هایی مانند تملیک بخشی از اموال یا بیمه عمر به نفع کودک را در نظر گرفته؛ این تدابیر تضمین می‌کنند که کودک، حتی در صورت فوت والدین خوانده، آینده‌ای امن داشته باشد.

بیشترین متقاضی فرزند پذیری برای کودکان ۵ سال است

الوند بیشترین متقاضی را برای کودکان گروه سنی ۵ سال می‌داند و می‌گوید: علیرغم تصور عموم که فکر می‌کنند کودکان پس از ۱۸ سال از زمره پوشش بهزیستی خارج می‌شوند؛ بسیاری از دختران و پسران پس از رسیدن به سن ۱۸ سالگی هنوز آمادگی ورود به زندگی مستقل را ندارند. از همین رو سازمان بهزیستی خانه‌های نیمه‌مستقل را برای این قشر تدارک دیده تا با نظارت به استقلال دست پیدا کنند.