نسیان اصالت جاری بر زبان

مدیر میراث فرهنگی حاجی‌آباد در گفت‌وگویی صریح و مستند اظهار داشت که لهجه بومی این منطقه ریشه‌هایی عمیق در کلمات و ساختار زبان فارسی هخامنشی و ساسانی دارد؛ دوره‌هایی که زبان فارسی باستان به اوج شکوفایی خود رسیده بود. وی گفت : در تحقیقات میدانی خود، به وضوح دیدم که واژگان متعددی که در لهجه حاجی‌آبادی جاری است، مستقیماً از فارسی اصیل هخامنشی و ساسانی برگرفته شده‌اند. این لهجه، گنجینه‌ای بی‌نظیر از میراث فرهنگی ماست که همچنان در میان مردم منطقه زنده است.اهمیت این سخنان زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم بسیاری از لهجه‌های بومی در سایر نقاط کشور به دلایل مختلف دچار تغییر یا حتی فراموشی شده‌اند. در بخش‌هایی از جنوب ایران، مانند قشم و بندرعباس، به دلیل تبادلات فرهنگی گسترده با کشورهای حوزه خلیج فارس و حضور نیروهای خارجی، لهجه‌ها تحت تأثیر زبان‌های عربی و انگلیسی قرار گرفته‌اند؛ اما حاجی‌آباد به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، کمتر در معرض این تأثیرات بوده و توانسته اصالت زبانی‌اش را حفظ کند.مدیرکل میراث فرهنگی همچنین به پیوندهای فرهنگی و زبانی این لهجه با گویش‌های کردی، لری و بلوچی اشاره کرد و افزود: کسی که لهجه حاجی‌آبادی را درک می‌کند، می‌تواند به راحتی با مردم لرستان، کردستان و بلوچستان ارتباط برقرار کند؛ چرا که این لهجه‌ها همگی ریشه‌های مشترکی دارند و همه بخشی از خانواده بزرگ زبان فارسی به شمار می‌روند.با وجود این میراث ارزشمند، نگرانی اصلی مدیرکل میراث فرهنگی، فراموشی تدریجی این لهجه در میان نسل جوان است.

متأسفانه نسل جدید کمتر به لهجه بومی خود سخن می‌گوید و به زبان فارسی رسمی تمایل بیشتری نشان می‌دهد. اگر به این روند بی‌توجه باشیم، این گنجینه فرهنگی به زودی از دست خواهد رفت.موسی شریفی مدیر میراث فرهنگی حاجی آباد تاکید کرد که حفظ این لهجه وظیفه‌ای ملی است و نیازمند تلاش همگانی از سوی خانواده‌ها، نهادهای فرهنگی و آموزشی، و رسانه‌هاست تا این میراث زبانی به نسل‌های آینده منتقل شود.

اهمیت حفظ لهجه حاجی‌آبادی

لهجه‌ها نه تنها ابزار ارتباطی، بلکه حاملان تاریخ، فرهنگ و هویت‌اند. لهجه حاجی‌آبادی به عنوان بازمانده‌ای زنده از زبان فارسی باستان، بخشی از هویت تاریخی ایران است که حفظ آن اهمیت فراوانی دارد. از دست رفتن این لهجه به معنای قطع ارتباط با بخش بزرگی از فرهنگ و زبان کهن کشور است.

نقش آموزش، رسانه و خانواده در حفظ لهجه

حفظ و احیای لهجه حاجی‌آبادی، به‌عنوان بخشی ارزشمند از میراث زبانی و فرهنگی منطقه، نیازمند برنامه‌ریزی هدفمند و مشارکت همگانی است. در این راستا، مدیر میراث فرهنگی شهرستان حاجی‌آباد بر ضرورت آموزش این لهجه در مدارس محلی تأکید دارد تا کودکان از سنین پایین با زبان بومی خود آشنا شوند. همچنین تولید محتوای فرهنگی و برنامه‌های رسانه‌ای با محوریت لهجه حاجی‌آبادی می‌تواند نقش مهمی در ترویج و زنده نگه‌داشتن آن ایفا کند. از سوی دیگر، حمایت از پژوهش‌های علمی در حوزه زبان‌شناسی و ثبت و ضبط ویژگی‌های این لهجه توسط دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، اقدامی مؤثر در جهت مستندسازی و حفظ آن برای آیندگان به شمار می‌رود. تشویق خانواده‌ها به استفاده از لهجه بومی در زندگی روزمره نیز عامل کلیدی در انتقال این میراث زبانی به نسل‌های بعدی است. تنها با چنین رویکردی هماهنگ و جامع می‌توان امیدوار بود که لهجه حاجی‌آبادی همچنان زنده بماند و در بستر فرهنگ محلی تداوم یابد. لهجه حاجی‌آبادی بیش از آنکه صرفاً یک گویش محلی باشد، پلی است به تاریخ کهن زبان فارسی و سندی زنده از فرهنگ غنی ایران. حفظ این لهجه، وظیفه‌ای ملی است که باید با آگاهی و مسئولیت‌پذیری انجام شود تا این میراث گرانبها از دست نرود و به نسل‌های آینده منتقل گردد.