بین الملل
در سال‌های اخیر روابط ایران و جمهوری آذربایجان باوجود گره‌های تاریخی، مذهبی، قومی، … شاهد تنش‌های جدی است. شاید دلیل اصلی این روند تلاش باکو در ایجاد کریدور زنگزور باشد که پس از جنگ دوم قره باغ تشدید شده است. این کریدور با قطع مرزهای مشترک ایران و ارمنستان دو بخش اصلی و نخجوان در جمهوری آذربایجان به هم متصل می‌کند که این می‌تواند پیامدهای مهمی برای نفوذ ایران در منطقه داشته باشد. از همین روی، این امر با مخالفت جدی ایران مواجه و تنش‌ها بین دو کشور افزایش یافته است. البته تلاش‌هایی از هر دو کشور برای کاهش سطح تنش‌های صورت گرفته و با تعریف منافع مشترک در پروژه‌هایی مانند کریدور شمال-جنوب سعی در بهبود اوضاع دارند. اکنون نیز برگزاری اجلاس اکو و حضور رییس جمهور ایران در این کشور می‌تواند در این امر تاثیرگذار باشد. به باور کارشناسان هفدهمین اجلاس سازمان اکو در خانکندی، مرکز قره‌باغ کوهستانی، نقطه عطفی مهم در حاکمیت آذربایجان بر قره باغ پس از جنگ است. سخنرانی الهام علی اف، رییس‌جمهور آذربایجان، در این اجلاس بر اهمیت نمادین این مکان و بر اهمیت این منطقه برای آذربایجان تأکید دارد. این اجلاس رهبران و نمایندگانی از کشورهای عضو سازمان اکو شامل: ترکیه، پاکستان، جمهوری‌های آسیای مرکزی و به ویژه ایران را به خود جلب کرد. اگرچه ایران با ارمنستان همسویی سنتی خود را حفظ کرده، در مقابل اخیراً روابط پرتنشی را با آذربایجان داشته است. از همین روی، حضور مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، در این اجلاس را می‌توان در راستای حل مسائل منطقه‌ای ارزیابی کرد.
تاثیر ژئوپلیتیکی
به گزارش اوراسیا اسپیشیل؛ آذربایجان با میزبانی اجلاس سران اکو در خانکندی، یک گام ژئوپلیتیکی حساب‌شده برای تأیید حاکمیت بین‌المللی و منطقه‌ای خود بر قره‌باغ کوهستانی و نشان دادن کنترل اداری و زیرساختی خود در منطقه برداشته است. این امر اهداف راهبردی باکو را پیش می‌برد که شامل تقویت دولت، احیای سرزمین‌های خود و تبدیل شدن به یک بازیگر کلیدی منطقه‌ای در اوراسیا و جهان ترک است. این اجلاس جایگاه آذربایجان را در میان کشورهای ترک زبان و مسلمان بهبود می‌بخشد، روابط با ترکیه و پاکستان را تقویت و همکاری عملی در آسیای مرکزی را هدف قرار می‌دهد. حتی با وجود تنش‌های جاری، حضور پزشکیان نشان دهنده راهبرد تهران برای حفظ روابط با باکو، حفظ نفوذ در قفقاز جنوبی و تضمین موفقیت کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال-جنوب است. اجلاس اکو ضمن تقویت جایگاه سیاسی آذربایجان، نشانگر تلاش‌های بازسازی و سیاست‌های فرهنگی در قره‌باغ کوهستانی است. به باور کارشناسان، فقدان انتقادات شدید غرب به دلیل وابستگی انرژی، آزادی بیشتری به باکو می‌دهد تا بدون آسیب رساندن به روابط مهم دوجانبه، کنترل خود را در این منطقه گسترش دهد. تأثیر منطقه‌ای این اجلاس، نیز در راستای رقابت گسترده‌تر برای مسیرهای ارتباطی است. باکو قصد دارد از وضعیت فعلی تهران به دلیل پیامدهای درگیری با اسرائیل، استفاده کرده تا به سرعت کریدور زنگزور را از طریق جنوب ارمنستان ایجاد کند. این کریدور یک مسیر تجاری جدید شرق به غرب تحت کنترل آذربایجان ایجاد و سرزمین اصلی آذربایجان را به نخجوان و ترکیه متصل می‌کند. چنین تحولی مسیرهای حمل و نقل در قفقاز جنوبی را به طور قابل توجهی تغییر و احتمالاً واکنش‌هایی را از سوی ایران، ارمنستان و روسیه برانگیخته خواهد کرد. البته، بلندپروازی باکو بدون محدودیت نیست. بازسازی و اسکان مجدد پایدار این منطقه، به ویژه با توجه به اختلافات قومی و سیاسی آن، همچنان از چالش‌های اصلی داخلی است.
پیش‌بینی و سناریوها
برای روندهای آتی می‌توان سه سناریو در نظر گرفت:
۱- سناریوی اصلی: باکو برای تقویت کنترل خود بر قره باغ کوهستانی، احتمالا به زودی میزبان رویدادهای بزرگ دیگری در منطقه باشد و در عین حال به ایجاد زیرساخت‌ها و افزایش جمعیت ادامه دهد. برای مقابله با برخی اقدامات آذربایجان، ایران احتمالا حضور نظامی خود را مناطق مرزی جنوبی آن افزایش دهد و در عین حال رویکرد دیپلماتیک محتاطانه خود را حفظ کند. ارمنستان نیز احتمالاً به صورت نمادین اعتراض خواهد کرد اما از نظر نظامی و دیپلماتیک محدودیت جدی دارد.
کریدور زنگزور همچنان مورد مناقشه خواهد بود، اما احتمالا از طریق قدرت نرم و دیپلماسی منطقه‌ای شاهد پیشرفت تدریجی باشد.
۲-سناریوی نامطلوب:
وجود برخی شواهد و ادعاها از همدستی باکو با تل آویو باعث واکنش ایران می‌شود. اگر ارتباط دیپلماتیک شکست بخورد، تنش‌های مرزی یا تحریم‌ها می‌تواند پروژه‌های کریدور قفقاز جنوبی را بی‌ثبات کند.
۳- سناریوی خوش‌بینانه:
با ارائه مشوق‌های لجستیکی توسط آذربایجان از طریق کریدورهای شمال-جنوب و شرق-غرب، باکو و تهران احتمالا در مورد مشکلات اخیر به تفاهم برسند، روابط خود را عادی‌سازی کرده و همچنین بهبود بخشند.
از طریق سرمایه‌گذاری بین‌المللی، قره‌باغ کوهستانی به سرعت به یک مرکز حمل و نقل و صنعتی کلیدی تبدیل می‌شود. همچنین، ارمنستان تحت پلتفرم‌های منطقه‌ای یا اتحادیه اروپا وارد گفتگوهای میانجیگرانه در مورد همکاری کریدوری می‌شود.
میزبانی آذربایجان از اجلاس اکو در خانکندی و مشارکت ایران، باوجود برخی ادعاها مبنی بر استفاده رژیم صهیونیستی از حریم هوایی آذربایجان، نشان‌دهنده‌ی تلاشی عمل‌گرایانه برای حفظ نفوذ منطقه‌ای و کاهش تنش‌ها است.
البته این امر ماهیت شکننده و تجاری روابط آذربایجان و ایران را نمایان می‌کند، پویایی که با همپوشانی منافع امنیتی و جاه‌طلبی‌های موجود شکل گرفته است. اگرچه اهمیت نمادین و استراتژیک باکو افزایش می‌یابد، اما روابط پرتنش آن با تهران همچنان ثبات در قفقاز جنوبی را تهدید می‌کن
جدیدترین اخبار
رکود چینی در مسکن ایران
آینده تراژیک غزه
سودای نفاق‌افکنی
مزایده عمومی فراخوان فروش ٦ دستگاه خودرو
آگهی مناقصه عمومی با اخذ سپرده نوبت اول
سید ناصر اشرفی سکان‌دار شرکت عمرانی شهر جدید علوی شد
ایران هرگز به دنبال ساخت سلاح اتمی نبوده، نیست و نخواهد بود
با نتیجه یک بر صفر به نفع پرسپولیس به پایان رسید
واردات خودرو توسط ایرانیان مقیم خارج بلامانع است
آغاز به کار اسکله شهید ذاکری قشم
شهرستان هفتگی در دو رده سنی
نشانه‌ای از فعالیت آتشفشانی در دماوند وجود ندارد
رضا سوخته سرایی قهرمان سابق کشتی ایران درگذشت
پیروزی پرگل بیرون از خانه برای شهرداری
میناب میزبان یازدهمین جشنواره شکرگزاری انبه و یاسمین گل
