حملات نظامی که از سوی اسرائیل علیه ایران در بیست و سوم خرداد ماه شروع و منجر به شهادت تعدادی از فرماندهان نظامی، دانشمندان هستهای و افراد غیرنظامی شد، سرانجام پس از دوازده روز متوقف گردید. مساله حائز اهمیت در توقف این حملات، چگونگی این توقف است. سوال اینجاست که تا چه اندازه میتوان به توقف دائمی این حملات خوش بین بود؟ آنچه که تحت عنوان آتش بس از آن نام برده میشود، چهرهای متزلزل و شکنندهای را نشان میدهد که نقض آن توسط اسرائیل امکانپذیر است. در این رابطه گفتگویی با «علیرضا سهرابی نور»، کارشناس مسائل بینالملل انجام دادهایم.این کارشناس با بیان اینکه جنگ اخیر میان ایران و اسرائیل نه تنها یک تقابل نظامی بلکه نبردی چند بعدی و پیچیده در سطح منطقهای و جهانی بود، افزود: این درگیری که پس از حملات اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران آغاز شد، در نهایت به نقطهای رسید که فراتر از اهداف نظامی، به یک بازی استراتژیک میان دو طرف تبدیل شد. اسرائیل با هدف توقف یا نابودی برنامه هستهای ایران وارد میدان شد، اما در عمل با مقاومتی جدی روبهرو شد که تمام محاسبات قبلی را تغییر داد. در این بین، مسأله آتشبس یا توقف موقت حملات یکی از مباحث حیاتی است که در تحلیل وضعیت کنونی جنگ باید به آن پرداخته شود. آیا این آتشبس واقعاً به معنای پایان جنگ است یا فقط یک توقف موقت برای تجدید قوا و بازسازی قدرتهای نظامی خواهد بود؟ برای تحلیل و پاسخ دقیق باید بر اساس فکتهای موجود از رویدادهای اخیر و شرایط جغرافیایی و سیاسی، به موضوع بپردازیم.
تغییر توازن قدرت توسط ایران
این کارشناس مسائل بینالملل گفت: جنگ اخیر، که به مدت ۱۲ روز ادامه یافت، فراتر از یک درگیری نظامی ساده بود. اسرائیل که به امید نابودی برنامه هستهای ایران وارد این جنگ شد، بهوضوح از اهداف خود فاصله گرفت. علیرغم پشتیبانی بیدریغ ایالات متحده و استفاده از پیشرفتهترین بمبافکنها، اسرائیل نتوانست به طور مؤثر و جبرانناپذیر به زیرساختهای هستهای ایران آسیب وارد کند. در عوض، ایران توانست بهطور مؤثر از سامانههای دفاعی خود، از جمله موشکهای بومی و پهپادهای رزمی استفاده کند و توازن قدرت را در منطقه تغییر دهد. این مسئله بهویژه زمانی که اسرائیل به برتری هوایی خود میبالید، اهمیت زیادی پیدا کرد؛ چرا که ایران نشان داد میتواند حتی در برابر این برتری، دفاعی مؤثر داشته باشد و حملاتی دقیق به اسرائیل انجام دهد.
آتش بس، توقفی کوتاه مدت
این کارشناس تصریح کرد: توجه به این دستاوردها و توانمندیهای نظامی ایران، بهویژه در زمینه حفظ زیرساختهای هستهای و دفاعی خود، این سوال را مطرح می کند که آیا اسرائیل قادر است پس از توقف موقت جنگ، مجدداً وارد عرصه شود؟ بهنظر میرسد که ایران نه تنها در این جنگ توانسته است در برابر تهدیدات ایستادگی کند، بلکه با شکست روانی و حیثیتی اسرائیل، بهویژه در زمینه افکار عمومی در منطقه، پیروزی بهدست آورده است. به این معنا که اسرائیل، با تمام توان نظامی خود، نتوانست هیچگونه پیروزی قاطع در برابر ایران بهدست آورد و این مسئله به وضوح نشان میدهد که وضعیت آتشبس تنها بهعنوان یک توقف موقت برای تجدید قوا خواهد بود.
وی در ادامه افزود:در این میان، عامل دیگری که بر احتمال نقض آتشبس تأثیرگذار است، تاریخچه نقض توافقات میان ایران و اسرائیل است. اسرائیل بهویژه در زمینه تعاملات خود با گروههایی نظیر حماس و حزبالله در گذشته نشان داده که به راحتی به آتشبسها پایبند نبوده و همواره تلاش کرده است که در هر شرایطی برتری نظامی خود را حفظ کند. این سوابق از بدعهدیها و نقض توافقات نشان میدهد که اسرائیل بهراحتی حاضر به پذیرفتن آتشبس دائمی نخواهد بود و پس از هر توقفی، احتمالاً به بازسازی و تقویت توان نظامی خود ادامه خواهد داد.
از سوی دیگر، اسرائیل بهطور واضح به حمایتهای اقتصادی و نظامی ایالات متحده وابسته است. این وابستگی در شرایط کنونی، با توجه به بحرانهای داخلی ایالات متحده و همچنین تحولات جهانی، فشار زیادی بر اسرائیل وارد کرده است. اما این فشارهای داخلی نمیتواند بهطور کامل اهداف راهبردی اسرائیل را تغییر دهد. اسرائیل بهدنبال حفظ امنیت خود در برابر تهدیدات موجود است و هیچگاه نمیتواند از محاسبات راهبردی خود در منطقه چشمپوشی کند. به همین دلیل، حتی در صورت پذیرش آتشبس، اسرائیل همچنان ممکن است از این توقف موقت برای تجدید قوا استفاده کند و پس از گذشت مدتی، حملات خود را از سر بگیرد.
حمایت ایالات متحده از اسرائیل
سهرابی نور گفت: در سطح منطقهای و بینالمللی، باید به فشارهای مختلف خارجی نیز اشاره کرد. آمریکا که بهطور تمام عیار وارد درگیری نشده اما حمایتهای لازم را از اسرائیل به عمل آورده است، ممکن است از فشارهای سیاسی و اقتصادی در داخل کشورش استفاده کند تا اسرائیل را به پذیرش آتشبس مجبور کند. در همین راستا، چین و روسیه نیز بهعنوان بازیگران کلیدی در تحولات منطقهای و جهانی میتوانند از فرصتهای موجود برای تأثیرگذاری بر معادلات منطقهای استفاده کنند. بهویژه با افزایش قیمت انرژی و توجه بیشتر به جنگ اوکراین، این کشورها ممکن است در کنار ایالات متحده نقش مهمی در هدایت جنگهای آینده داشته باشند. در نهایت، باید گفت که جنگ میان ایران و اسرائیل بههیچوجه در عرصه نظامی به پایان نرسیده است و آتشبس تنها بهعنوان یک توقف موقت در نظر گرفته خواهد شد. ایران با توجه به توانمندیهای نظامی خود و همچنین قدرت حفظ زیرساختهای هستهای و دفاعی، بههیچوجه حاضر به پذیرش پایان جنگ نخواهد بود. اسرائیل نیز با توجه به اهداف راهبردی خود و فشارهای داخلی، به توقف موقت حملات بسنده خواهد کرد تا فرصتی برای بازسازی و تقویت توان نظامی خود بهدست آورد. بنابراین، بهنظر میرسد که این آتشبس بهطور موقت خواهد بود و جنگ در نهایت ادامه خواهد یافت.
سخن پایانی
وی در پایان گفت: آتش بس اعلامشده، بههیچوجه نمیتواند بهعنوان پایان جنگ تلقی شود. این آتشبس بیشتر بهعنوان یک توقف موقت است که هر دو طرف، بهویژه اسرائیل، از آن برای تجدید قوا و آمادهسازی برای فاز بعدی استفاده خواهند کرد. در حقیقت، وضعیت کنونی نشان میدهد که ایران و اسرائیل همچنان در یک تقابل استراتژیک و روانی قرار دارند که بهسادگی نمیتوان به آن پایان داد.
روزنامه صبح ساحل
جدیدترین اخبار
نتیجه آزمون استخدامی آموزش و پرورش هفته آینده اعلام میشود
مطالبات گندمکاران، معلمان و حوزه دارو تسویه میشود
تیم جودوی نوجوانان ایران قهرمان آسیا شد
سه موکب خدام رضوی میناب در مشهد با خدمات روزانه به ۱۹ هزار زائر برپا شد
پروازهای حج عمره از سر گرفته شد
تولید بدون توقف رمز عبور فولاد کاوه از بحران انرژی
رئیس هیئت تکواندو بندرعباس منصوب شد
رئیس کمیته مسابقات و اعضای انجمن دارت معرفی شدند
دو بازیکن هرمزگانی نارنجی پوش شدند
دوره هماهنگی و بازآموزی قوانین داوری کیوروگی
هندبال جوانان دختر ایران با پیروزی قاطع برابر قزاقستان آماده نبرد با کرهجنوبی شد
فرنگیکاران اوزان ۵۵ و ۹۷ کیلوگرم ایران به نیمهنهایی جوانان جهان رسیدند
اسامی ۵ شهید حادثه تروریستی محور خاش–ایرانشهر اعلام شد
لولهکشیهای آب غیرمجاز جمعآوری نشود، قاطعانه برخورد میکنیم
آغاز پروازهای حج عمره از بندرعباس