یک پژوهشگر خلیج‌فارس، عامل توسعه استان را ابتکار عمل در حوزه‌های حقوقی و مالی دانست؛ اقتصاد نوآورانه پیش‌نیاز جهانی‌شدن

به تعبیری، ایران می‌تواند به میانجیگری هرمزگان جایگاه اقتصادی خود را در جهان استیفا کند. البته، این مستلزم این است که در این مسیر، هرمزگان بتواند نقش خودش را به‌درستی ایفا نماید؛ اما هرمزگان با ثروت‌های بی‌شمار خود همچنان از فرصت‌های شغلی مناسب برای جوانان، رشد اقتصادی پایدار یا رونق اقتصادی مناسب برخوردار نیست برای مثال؛ جزیره قشم با توسعه زیرساخت‌های گردشگری، جذب گردشگرهای داخلی و خارجی را افزایش داده است؛ اما هنوز بسیاری از جزایر کمتر شناخته‌شده مانند جزیره هنگام، به دلیل کمبود تبلیغات و زیرساخت‌های مناسب، نتوانسته‌اند سهم خود را از بازار گردشگری به دست آورند. یا در مورد مناطق ویژه و آزاد اقتصادی هرمزگان که با داشتن قوانین و مقررات خاص اقتصادی، می‌توانند به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی کمک کنند؛ اما بسیاری از این مناطق هنوز به‌طور کامل توسعه‌نیافته‌اند و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تر و حمایت‌های دولتی دارند. ایوب زارعی، در گفتگو با صبح‌ساحل به زوایای موضوع جهانی‌شدن هرمزگان پرداخت. او معتقد است که هرمزگان ابتدا از دو بعد مالی و حقوقی با موانع متعددی روبرو است و در همین دو حوزه نیازمند نوآوری است که با برطرف شدن آن‌ها می‌تواند یکی از نقش‌های تاثیرگذار در منطقه باشد.خلاصه‌ای از گفتگو با ایوب زارعی، پژوهش‌گر توسعه پایدار و راهبر توسعه خلیج‌فارس را باهم می‌خوانیم. وی پیش‌تر در پست‌های مهمی چون شهردار بندر کنگ با رزومه‌ای قابل تامل بوده و هم‌اکنون نیز مشاور مدیرعامل منطقه آزاد قشم است.

 شما موضوعاتی چون نوآوری حقوقی و مالی به‌عنوان پیش‌زمینه‌ای برای جهانی‌شدن هرمزگان را مطرح کردید. دلیل تأکید شما بر این موضوع چیست؟
 

برای ایفای نقش به آن مهمی چون تسلط برجهان امروز که بسیار هوشمند و پویا است، ما به نوآوری حقوقی، قانون‌گذاری پیشرو و یافتن زیرساخت‌ها و راه‌حل‌های نوآورانه مالی نیازمندیم؛ یعنی هرمزگان برای ایفای نقش تاریخی خودش (به‌عنوان میانجی اقتصادی ایران و جهان)، بیش از هر چیز نیازمند نوآوری حقوقی و نوآوری مالی است. نگاهی به تاریخ هرمزگان هم همین را به ما نشان می‌دهد، مثلاً نقش تاریخی لارستان بزرگ به‌عنوان یک هاب مالی پیشرو به ما یادآوری می‌کند که بدون زیرساخت‌های پیشرو و به‌روز مالی، ظرفیت‌های واقعی هرمزگان بالفعل نمی‌شوند. برعکس این هم زمانی که ظرفیت مالی لارستان بزرگ، به دلیل خطای راهبردی در قانون‌گذاری و وضع نظام مالیاتی در عصر پهلوی اول بدون در نظر گرفتن افق استراتژیک رخ داد، ظرفیت‌های مالی لارستان به سواحل جنوبی خلیج‌فارس منتقل شد و انتقال این ظرفیت مالی اثرات مخرب زیادی برای ما داشته است. حالا هم راه بازگرداندن ظرفیت‌های هرمزگان از همان مسیر خواهد بود؛ یعنی احیای هاب مالی و وضع قوانین پیشرو. شاید اتکای صرف به قوانین فعلی، حتی در پیشروترین نسخه آن مثلاً در مناطق آزاد هم دیگر به‌اندازه کافی به نیازهای ما پاسخگو نباشد.

پیشنهاد شما برای پیگیری جدی موانع مالی و حقوقی یا حتی نوآوری در این زمینه چیست؟
 

پیشنهاد من این است که امروز ما نیازمند بازبینی جدی در قوانین مناطق آزاد و پیش‌تر از قوانین رویکردمان به مناطق آزاد هستیم.باید مناطق آزاد را به آزمایشگاه توسعه تبدیل کنیم. این نواحی بایستی جایی باشند که در آن بتوانیم نوآوری حقوقی و نوآوری مالی را در آن‌ها تمرین کنیم. به همین دلیل راه‌اندازی ظرفیت‌های علمی و ساختن یک اجتماع از نخبگان حقوقی و نخبگان مالی در هرمزگان، یکی از نخستین قدم‌ها برای شروع این مسیر است. نگاه به تاریخ جهان هم به ما یادآوری می‌کند که سرنوشت تاریخی ملت‌ها، بیش ازآنچه تصور می‌کنیم به نوآوری وابسته بوده و هست. هر ملتی که توانست دوراندیشی خودش را از مسیر نوآوری، به راه‌حل‌هایی پیشرو و قابل‌اجرا ترجمه کند، دیده‌ایم که برای قرن‌ها عواید تمدنی ایجاد کرده است.

آیا ظرفیت جهانی‌شدن با شرایط فعلی هرمزگان وجود دارد؟

ماموریت تاریخی ما این است که بتوانیم این نقش تاریخی را در نسل خودمان ایفا کنیم. ما نباید فراموش کنیم که کارهای امروز ما، نسل‌ها پس از ما، نتایج و عواید مثبت یا مفید خواهد داشت. به نظرم مهم است، روی نقش تاریخی و اثرگذاری بلندمدت کاری که می‌کنیم مکث کنیم.  من به‌عنوان کسی که سال‌ها کار اجرایی کرده‌ام، اثرات بلندمدت هر تصمیم کوچک و بزرگ خودم را دیده‌ام. نتیجه کار من به‌عنوان شهردار بندر تاریخی کنگ، کیلومترها فراتر از بندر کنگ، در سراسر ایران اثرگذاری داشت که برای من در آن زمان قابل‌تصور نبود. کاری که من در بندر کنگ انجام دادم، برای‌ دوستانم در جای‌جای کشور پهناورمان محل بحث و گفت‌وگو و الهام‌بخش بود و همین، به من یادآوری می‌کند اثر کاری که می‌کنیم، خیلی فراتر از محل زندگی و مأموریتمان اثرگذاری خواهد داشت. به همین نسبت که دامنه جغرافیایی فعالیت‌های ما از محل زندگی و کارمان فراتر می‌رود، دامنه اثرگذاری آن نیز فراتر از محدوده تاریخی و زمان زندگی ما خواهد بود. برای همین است که اصرار دارم هر قدمی که برمی‌داریم باید بسیار دوراندیشانه و با مسئولیت‌پذیری انجام شود. حالا من در دهه جدید زندگی حرفه‌ای خودم این مسئله و این مسئولیت را روی دوش خودم حس می‌کنم و خودم را نه‌تنها به امروز و به هرمزگان، بلکه به نسل‌های پس از خودم پاسخگو فرض می‌نمایم.

روزنامه صبح ساحل